شهر العُلا عربستان سعودی روزهای یکشنبه و دوشنبه 16 و 17 فوریه میزبان کنفرانس سالانه فرصت‌ها و ‏چالش‌های اقتصادهای نوظهور بود. این نشست مشترک که از سوی وزارت دارایی عربستان سعودی و دفتر ‏منطقه‌ای صندوق بین‌المللی پول در ریاض سازماندهی شده بود، گروهی منتخب از وزرای دارایی، روسای ‏بانک‌های مرکزی و سیاست‌گذاران بازار‌های نوظهور و همچنین رهبران بخش دولتی و خصوصی، مؤسسات ‏بین‌المللی و دانشگاهیان را میزبانی می‌کرد. از ایران نیز عبدالناصر همتی وزیر امور اقتصادی و دارایی در ‏این کنفرانس شرکت کرد.

روز اول این کنفرانس مبتنی بر مجموعه‌ای از میزگردها در مورد راه حل¬های نوآورانه برای تقویت اقتصاد جهانی ‏با تمرکز بر سرمایه‌گذاری پایدار، فین تک و نقش زیرساخت‌ها در حمایت از رشد اقتصادی بود. روز دوم اما با ‏جلسات سنگین‌تر درخصوص استراتژی‌های انطباق با تغییرات اقتصادی جهانی و فرصت‌های همکاری بین ‏بازارهای نوظهور و توسعه یافته، با مشارکت گسترده رهبران تجاری و اقتصادی ادامه یافت.‏

این کنفرانس علاوه بر بررسی فرصت‌های موجود برای ارتقای رقابت‌پذیری اقتصادهای نوظهور، به چندین ‏موضوع اصلی از جمله سیاست‌های پولی و مالی، مدیریت بدهی‌های دولتی و نقش فناوری و هوش مصنوعی در ‏حمایت از توسعه اقتصادی پرداخت. وزیر دارایی عربستان سعودی به عنوان مهمترین مقام سعودی حاضر در این ‏نشست بین‌المللی گفت که باید یک چشم‌انداز بلندمدت و بهبود شرایط اقتصادی برای بازارهای نوظهور وجود ‏داشته باشد و راه‌حل‌هایی برای بدهی‌های دولتی پیدا گردد.‏

مدیر عامل صندوق بین‌المللی پول نیز در سخنان خود به نکته حائز اهمیتی اشاره و تاکید کرد که با توجه به اینکه ‏هوش مصنوعی تأثیر قابل توجهی بر بازار کار در پنج سال آینده خواهد داشت، این مسئله به نوبه خود ‏چالش‌های جدیدی را برای بازارهای نوظهور ایجاد می‌کند که لازمه آن سازگار شدن با واقعیت‌های جدید ‏است.‏

با توجه به اینکه سعودی‌ها این کنفرانس را بستری جهانی با هدف تقویت گفتگو و همکاری برای رسیدگی به ‏چالش‌های اقتصادی پیش روی بازارهای نوظهور به ویژه با توجه به تحولات ساختاری اقتصاد جهانی تعریف ‏کرده اند، اهمیت این کنفرانس و همچنین چرایی میزبانی ریاض از چنین اجلاسی روشن‌تر می‌شود.‏

در این ارتباط چند گزاره حائز اهمیت و توجه است:‏

۱- این کنفرانس و کنفرانس‌های مشابه در شرایط افزایش ریسک‌های سیاسی و عدم قطعیت‌های جهانی ‏برگزار می‌شوند. در واقع دست‌اندرکاران برگزاری چنین جلساتی بنا دارند، بارش فکری مناسبی را از مجموعه‌ای ‏از تجار، کارآفرینان، اقتصاددانان، پژوهشگران و اساتید دانشگاه و فعالان بخش خصوصی به دست آورند تا به ‏رصد جهانی آنها کمک موثرتری نماید.‏

۲- این کنفرانس بخشی از روندهای نوظهور جهانی درخصوص وابستگی جریان کالا و سرمایه را نشان ‏می‌دهد که در یک چشم‌انداز کلانتر بازتاب وابستگی متقابل جهانی و اثرپذیری سیاست و اقتصاد از یکدیگر ‏است. در واقع تفکیک بین دو ساحت سیاست و عرصه اقتصاد منسوخ و نشان از عدم درک مقوله پیچیده اقتصاد ‏سیاسی بین‌المللی است که در آن کشورها و مناطق روز به روز به یکدیگر وابسته می‌شوند.‏

۳- واقعیت دیگر این است که عربستان سعودی در عین اینکه تلاش می‌کند تا سایز اقتصادی خود را در گروه ‏بیست افزایش دهد، اما پیوند آن با اقتصادهای نوظهور و بلوک‌های جدید قدرت در سطح جهانی همچون ‏بریکس و جنوب جهانی، پیوندی معنادار و غیرقابل تفکیک است. بدون توجه به مسائل و چالش‌های مشترک ‏نوظهور جهانی بویژه در منطقه خاورمیانه، نمی‌توان نسبت به پیشبرد طرح‌های توسعه اقتصادی اقدام کرد.‏

۴- افزایش ریسک‌های ژئوپلتیک، عدم قطعیت‌های جهانی، چالش‌های انباشته شده در کنار چالش‌های ‏نوپدید مشتمل بر انتقال به اقتصاد دیجیتال و مبتنی بر هوش مصنوعی می‌تواند برای مجموعه شورای همکاری ‏خلیج فارس و در راس آن‌ها عربستان سعودی دارای پیامدهای جدی‌تری باشد. به عبارت دیگر تعریف ‏چشم‌اندازهای اقتصادی ۲۰۳۰، ۲۰۳۵ و ۲۰۴۰ در این بلوک منطقه‌ای، نیازمند شناخت پویاتر از محیط‌های ‏منطقه‌ای و جهانی است که ضرورت تدوین استراتژی‌های انطباق پذیری و تاب‌آوری را گوشزد می‌کند.‏