دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، اخیراً پیشنهاد انتقال موقت و یا دائمی یک تا یک و نیم میلیون نفر از مردم نوار غزه به مصر و اردن، و بازگشت پس از بازسازی که ممکن است ۱۰ تا ۱۵ سال طول بکشد، را مطرح کرده است.
سقوط دولت اسد و تغییر نظام سیاسی سوریه یک زلزله سیاسی بود که کل منطقه را متأثر کرد. این تغییر ناگهانی و بزرگ باعث شد بسیاری از کشورها برای شناخت رهبران جدید سوریه، درک ماهیت تغییرات و پی بردن به اهداف آنها آماده شوند.
تشدید درگیریها در شرق کنگو و تصرف مناطق استراتژیک توسط شورشیان M23 باعث وخامت روابط کنگو و روآندا شده و نگرانیها از جنگ مستقیم بین دو کشور را افزایش داده است.
با آغاز آتشبس بین اسرائیل و حماس، تنشها در دریای سرخ که تحت تأثیر حملات حوثیها بود، کاهش یافت. اما نگرانیها درباره اقدامات آینده حوثیها، بهویژه پس از بازگشت این گروه به لیست تروریستی آمریکا، همچنان وجود دارد.
بهترین گزینه برای ترامپ بازگشت به مذاکره است. او در اولین دوره ریاستجمهوری خود توافق هستهای ایران در زمان اوباما را به سخره گرفت و از آن خارج شد، اما وعده او برای دستیابی به توافق بهتر عملی نشد.
بهنظر میرسد در پرتو تحریمهای غرب و آمریکا توافق مشارکت راهبردی ایران و روسیه به یک همکاری بلند مدت خواهد انجامید، اما نمیتوان نقش تحولات و متغیرهای ژئوپلتیک را در شکل دادن و تثبیت این همکاری نادیده گرفت.
پس از آغاز عملیات طوفان الاقصی توسط حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، نخستوزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، اهدافی مانند از بین بردن حماس، بازگرداندن گروگانها بهزور و تحمیل کنترل امنیتی بر غزه را تعیین کرد. بعدها اهدافی چون باقی ماندن در محورهای فیلادلفیا و نتساریم، جابجایی ساکنان غزه و اجرای طرح ژنرالها نیز مطرح شد اما اسرائیل به هیچ یک از این اهداف نرسید.
سفر رئیسجمهور سومالی به اتیوپی پس از یک سال قطع روابط رسمی، بهعنوان تلاشی برای بهبود همکاریها، احیای روابط دیپلماتیک و تقویت نفوذ منطقهای، بهویژه در راستای فعالسازی بیانیه آنکارا و کاهش فشارهای بینالمللی بر اتیوپی، قلمداد میشود.
اداره غزه باید با مشارکت تشکیلات خودگردان و همکاری بینالمللی برای تضمین ثبات و بازسازی انجام شود و اسرائیل موظف خواهد بود غزه و کرانهباختری را بهعنوان یک واحد متحد به رهبری تشکیلات خودگردان بپذیرد.
با وجود تضاد منافع ترکیه و اسرائیل در سوریه، به نظر نمیرسد که این تنش به درگیری آشکار تبدیل شود. طرفهای منطقهای و بینالمللی در تلاش برای مهار تنشها هستند تا ثبات سوریه را حفظ کنند و از تبدیل آن به یک درگیری منطقهای بزرگتر جلوگیری کنند.
فرماندهی کل سوریه از توافق با رهبران بیش از ۱۵ گروه مسلح برای انحلال این گروهها و ادغام آنها در ارتش تحت نظارت وزارت دفاع جدید خبر داد. گفته می شود این فرآیند اجباری است و در صورت مخالفت، اقدامات نظامی پیشبینی شده است.
اوجالان در 29 دسامبر 2024 آمادگی خود را برای گفتوگوی بدون قید و شرط با ترکیه اعلام کرد و حل مسئله کردها را ضروری دانست و این اظهارات با استقبال حزب عدالت و توسعه مواجه شد.
سقوط اسد در سال 2024، همزمان با تحولات گسترده در منطقه عربی، دگرگونیهای پیچیدهای را به همراه داشت که فراتر از مرزهای سوریه تأثیر گذاشت. در این میان، اسلام سیاسی با سابقه حضور و نفوذ طولانی در جهان عرب و علیرغم انحطاط سالهای اخیر، بهعنوان بازیگری بالقوه مطرح میشود.