ترامپ در برخی موارد مانند پرونده روسیه، همچنان تلاش میکند که رویکرد متمایزی را در مقابل حزب جمهوریخواه و نظام سیاسی آمریکا دنبال کند اما موارد دیگری همچون ایران و اسرائیل، چرخشهای مهمی به سمت نومحافظهکاران انجام داده است.
چین علاوه بر در اختیار داشتن بیش از 80% ظرفیت خورشیدی نصب شده در جهان، بیش از 80% از ظرفیت جهانی تولید سلولهای خورشیدی را نیز در اختیار دارد. عدم تمرکز واقعی بر مساله و گرفتار شدن در فرآیندهای بروکراتیک باعث شده است فرصت همکاری با چین در این زمینه نادیده گرفته شود.
اگرچه بیانیه مشترک سه جانبه پاشینیان- ترامپ- علیاف فاقد ضمانت اجرای حقوقی است اما اهمیت راهبردی آن به توافقنامه صلح میان آذربایجان و ارمنستان شکل خواهد داد. این بیانیه به لحاظ سیاسی پایان دوران نظم در حال گذار پنج ساله در قفقازجنوبی و آغاز نظم نوین در منطقه قلمداد کرد.
موضع روسیه در جنگ ایران و اسرائیل، نمادی روشن از واقعگرایی سیاسی یا به تعبیری پراگماتیسم در سیاست خارجی بود. روسیه با تکیه بر منافع ملی و راهبردی خود، تلاش نمود توازن موجود را حفظ کرده و در عین حال، در صورت لزوم از تحولات پیشآمده برای تقویت موقعیت ژئوپلتیک خود بهره برداری کند.
جنگ اخیر بهروشنی نشان داد که سیاست خارجی چین، حتی در مواجهه با بحرانهای پرمخاطره، همچنان بر ملاحظات اقتصادی و دیپلماتیک تمرکز دارد؛ رویکردی که تمایز شراکت راهبردی با ایران را در مقابل اتحاد نظامی گوشزد کرد.
رویکرد دولت عراق در مواجهه با بحران اخیر، مبتنی بر موازنهسازی میان منافع ملی، همکاری با بازیگران بینالمللی و حفظ روابط راهبردی با ایران بوده است. این سیاست، اگرچه با چالشهایی مانند محدودیتهای نظامی، نفوذ احزاب و تهدیدات خارجی مواجه است، اما در دوره السودانی توانسته است توازنی نسبی میان دو محور متضاد – آمریکا و ایران – ایجاد کند.
برقراری دیدارهای دیپلماتیک متعدد میان مقامات کشورهای ذینفع و همچنین سخنان آنان در برابر رسانهها نشان از نزدیک شدن رویکردهای مختلف برای راهاندازی و مدیریت دالان زنگزور در آینده نزدیک است.
میانجیگری پنهان جمهوری آذربایجان برای عادی سازی روابط سوریه و اسرائیل حلقه ناپیدای سفر جولانی به باکو بوده است موضوعی که ترامپ تحت عنوان پیوستن احتمالی سوریه به توافقنامههای ابراهیم از آن یاد کرده است.
به کارگیری جنگنده J-10C توسط نیروی هوایی ایران میتواند نقش موثری در رهگیری و انهدام جنگندههای دشمن ایفا نماید. البته صرف در اختیار داشتن این جنگنده کافی نبوده و لزوم تجهیز نیروی هوایی به نوعی هواپیمای آواکس (هواپیمای هشدار و کنترل هوابرد) در کنار سامانههای یکپارچه فرماندهی و کنترل حیاتی هستند.
به نظر میرسد نه ایالات متحده و اسرائیل از هدف خود مبنی بر تغییر رژیم یا تغییر رفتار ایران به زودی منصرف شوند و نه ایران به راحتی تسلیم خواهد شد. در چنین شرایطی راهبرد مناسب برای مقابله با دشمن، باید آمادگی برای یک درگیری طولانیمدت و فرسایشی را مدنظر داشته باشد.
هرچند دولت عربستان در سالهای اخیر تلاش کرده است با اجرای پروژههای کلان اقتصادی و سرمایهگذاریهای متنوع در کشورهای دیگر، ترکیب اقتصاد خود را متنوع سازد، اما تداوم کسری بودجه در یازده سال گذشته آثار تورمی قابلتوجهی بر اقتصاد این کشور برجای گذاشته است.
بین اهداف راهبردی امارات متحده عربی مانند سند چشم انداز 2071 و ماجراجویی آنها در محیط پیرامون اقیانوس هند، وابستگی نظامی/امنیتی/سیاسی به آمریکا و همراهی با اسرائیل تضاد ماهوی وجود دارد. امارات در پیمودن مسیر طبیعی قدرت های بزرگ منطقه ای و جهانی برای افزایش قدرت و نفوذ خود دچار چالش خواهد شد.
پیشنهاد کنسرسیوم هستهای میتواند مسیر مذاکرات میان ایران و آمریکا را هموار کند؛ اما خروج از بنبست منوط به حلوفصل مشکلات بنیادیتری است.
راهبرد چین در قبال بحران اوکراین، موازنهگری هوشمندانهای است که با تعمیق همکاری با روسیه و پرهیز از تقابل با غرب، حفظ منافع ملی و بهرهبرداری از فرصتهای ژئوپلیتیکی را هدف قرار داده است.