پس از انتخابات زودهنگام در اسفندماه ۱۴۰۳، دو حزب اتحادیه دموکرات مسیحی (‏CDU‏) و سوسیال ‏دموکرات (‏SPD‏) با یکدیگر برای تشکیل دولت ائتلاف کردند. صدراعظم این دولت فردریش مرتس، رهبر ‏حزب دموکرات مسیحی خواهد بود. کابینه این ائتلاف در ۱۴ اردبیهشت‌ماه تأییده خود را از پارلمان خواهد ‏گرفت تا پس از آن دولت جدید آلمان رسماً آغاز به کار کند.‏

مرتس به دنبال تغییر راهبرد سیاست خارجی آلمان از رویکردی حقوق‌بشرمحور و سازش‌گرایانه در برابر چین ‏و روسیه و به سمت کنشگری جسورانه‌تر در برابر آنها و تعمیق پیوند با متحدین است. به همین دلیل، حزب ‏دموکرات مسیحی برای اولین بار پس از دهه‌ها پست وزارت خارجه را به دست گرفته است و مرتس، یوهان ‏واده‌فول (‏Johann Wadephul‏) را به عنوان وزیر خارجه خود معرفی کرد. یوهان واده‌فول ، فردی ‏کهنه‌سرباز، حقوق‌دان و مسئول بخش دفاعی و امور خارجی حزب دموکرات مسیحی است.‏

دلبسته روابط با فراآتلانتیک

واده‌فول به تمایل شدید خود برای تقویت پیوند آلمان با ناتو و آمریکا شناخته می‌شود. او که مدتی نماینده ‏آلمان در سازمان ناتو بوده، بارها بر لزوم تقویت ناتو و حفظ روابط حسنه با آمریکا تأکید کرده است و برخلاف ‏دولت شولتس، هیچ تهدیدی از سوی حضور ترامپ در کاخ سفید نمی‌بیند. در خصوص جنگ تعرفه‌ای، او بر ‏ضرورت مذاکره نیرومندانه برای رفع اختلافات تأکید کرده است. او بر ضرورت همکاری بیشتر با آمریکا در ‏خصوص مسائل منطقه‌ای در سرتاسر جهان و حضور نیروهای نظامی آلمان در مناطق مورد مناقشه نظیر سوریه ‏تاکید کرده است و انتظار می‌رود در حوزه نظامی-دفاعی به دنبال تقویت روابط آلمان با آمریکا و ناتو باشد.‏

تقابل شدیدتر با روسیه و چین

واده‌فول رویکردی به شدت تقابل‌جویانه نسبت به روسیه و چین دارد. دولت شولتس پیشتر نسبت به روسیه ‏بسیار محافظه‌کارانه بود و از هرگونه اقدامی که منجر به تشدید تنش بشود جلوگیری می‌کرد. واده‌فول اما به ‏شدت مخالف هرگونه عادی‌سازی روابط با مسکو بوده و حامی تسلیح اوکراین با تسلیحات سنگین نظیر ‏موشک‌های تاروس است. پیش از حمله همه‌جانبه روسیه به اوکراین، او تهدید روسیه را گوشزد کرده بود و ‏اکنون نیز تهدید روسیه برای آلمان و اروپا را به شدت وجودی می‌بیند.‏

در مورد چین، او معتقد است که این کشور نه تنها یک رقیب اقتصادی، بلکه رقیبی همه‌جانبه علیه اروپا و ‏تهدیدی ساختاری علیه نظم بین‌المللی قانون‌محور است و به شدت سفر شولتس به چین را محکوم کرده بود. ‏بنابراین، او بر این باور است که آلمان باید رویکرد تقابلی علیه چین اتخاذ کند تا بتواند آن را مهار کند. به ‏همین دلیل، احتمال می‌رود روابط آلمان با روسیه و چین به سمت تنش و تقابل بیشتری پیش برود.‏

نگاه به ایران از دریچه اسرائیل و روسیه

بائربوک، وزیرخارجه سابق آلمان، رویکردی حقوق بشری به ایران داشت و به همین دلیل روابط ایران و آلمان ‏به واسطه بستن مرکز اسلامی هامبورگ، فوت جمشید شارمهد، تروریست دوملیتی، و وقایع سال ۱۴۰۱ به ‏پایین‌ترین حد خود رسیده بود. واده‌فول اظهارات محدودی درباره ایران داشته است، اما بر اساس همین ‏اظهارات می‌توان دریافت که برخلاف رویکرد بائربوک او مخالف رویکرد حقوق بشری در سیاست خارجی است ‏و بنابراین در این حوزه تنش ایران با آلمان کمتر خواهد بود. از طرف دیگر نگاه او به ایران بیشتر از دریچه ‏روسیه و اسرائیل شکل گرفته است. واده‌فول یکی از اصول تاریخی سیاست خارجی آلمان را حمایت از ‏اسرائیل می‌داند و پس از پاسخ موشکی ایران به اسرائیل، خواستار تشدید تحریم‌ها و اقدامات جدی برای مهار ‏ایران و همچنین حمایت بیشتر از اسرائیل شد. اگرچه او به تداوم دیالوگ با ایران معتقد است، اما مهار ایران ‏را برای تضعیف روسیه و حمایت از اسرائیل ضروری می‌داند و در نتیجه به شدت به دنبال تقابل با قدرت ‏منطقه‌ای ایران است.‏

نتیجه‌گیری

جدای از پست وزارت خارجه، واده‌فول به دلیل تأثیرگذاری بالایی که بر مرتس دارد، موجب خواهد شد تا ‏سیاست خارجی آلمان رویکرد منسجم‌تر و متفاوت‌تری از دولت قبلی پیدا کند. وزارت خارجه آلمان در دوران ‏صدارت واده‌فول احتمالاً حضور دیپلماتیک و مداخله‌جویانه خود را افزایش خواهد داد تا در عرصه بین‌المللی، ‏همراه با آمریکا کنشگری جسورانه‌تری داشته باشد. البته لازم به ذکر است که این رویکرد ممکن است پس از ‏کسب تجربه‌های عملی و درک محدودیت‌های دیپلماسی آلمان متعادل‌تر شود.‏