رئیس‌جمهور آمریکا، روز ۸ آبان در پیامی در تروث‌سوشال اعلام کرد که به وزارت جنگ این کشور دستور داده تا آزمایش‌های هسته‌ای را «بر مبنای برابر» با روسیه و چین ازسر بگیرد. ترامپ ادعا کرد که این تصمیم در واکنش به برنامه‌های آزمایش هسته‌ای سایر کشورها اتخاذ شده است و روند اجرای آن بلافاصله آغاز خواهد شد. ترامپ در عین‌حال مدعی شد که آمریکا بیشترین تعداد سلاح‌های هسته‌ای را در اختیار دارد و این دستور بخشی از نوسازی و به‌روزرسانی زرادخانه هسته‌ای ایالات متحده است.

طبق آمار مؤسسه صلح استکهلم در ابتدای سال ۲۰۲۵، روسیه با مجموع ۴۳۰۹ سلاح در رتبه اول و آمریکا با ۳۷۰۰ سلاح در رتبه دوم قدرت‌های هسته‌ای ایستاده‌اند. البته در حوزه تسلیحات هسته‌ای عملیاتی، آمریکا با فاصله بسیار کمی و با ۱۷۷۰ سلاح در رتبه نخست و روسیه با ۱۷۱۸ سلاح در رتبه دوم قرار دارد. چین نیز با سرعت زیادی در حال گسترش زرادخانه هسته‌ای خود است، اما هنوز فاصله زیادی با دو قدرت بزرگ هسته‌ای یعنی آمریکا و روسیه دارد.

به‌گفته ترامپ، این تصمیم از روی ناچاری اتخاذ شده و هدف آن حفظ «تعادل قدرت» در برابر تهدیدات فزاینده جهانی است. ترامپ در ۹ آبان نیز از رد آزمایش‌های هسته‌ای زیرزمینی خودداری و تأیید کرد که واشنگتن آزمایش‌های هسته‌ای را ادامه خواهد داد. هنوز مشخص نیست که ترامپ به آزمایش انفجاری هسته‌ای اشاره کرده که توسط اداره ملی ایمنی هسته‌ای انجام خواهد شد یا منظور او آزمایش پرواز موشک‌هایی با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای است.

اعلام تصمیم ترامپ در حالی صورت گرفته که روسیه به‌تازگی از آزمایش موفقیت‌آمیز یک اژدر هسته‌ای و نیز موشک کروز هسته‌ای خبر داده و چین نیز برنامه‌های تسلیحات هسته‌ای خود را به‌خصوص در زمینه ساخت موشک‌های هسته‌ای قاره‌پیما گسترش داده است.

آخرین آزمایش هسته‌ای آمریکا در ۲۳ سپتامبر ۱۹۹۲ انجام شد؛ درست پیش از آنکه جورج اچ. دبلیو. بوش، رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه وقت، با پایان جنگ سرد، اجرای آزمایش‌ها را متوقف کند. بر اساس اطلاعات آزمایشگاه ملی لاس‌آلاموس، آخرین آزمایش هسته‌ای آمریکا که با نام رمز «دیوایدر» شناخته می‌شد، هزار و پنجاه‌وچهارمین آزمایش هسته‌ای این کشور بود و در تأسیسات زیرزمینی ایالت نوادا انجام شد. از زمان امضای پیمان جامع منع آزمایش‌های هسته‌ای(CTBT)در مهر ۱۳۷۵، تنها ۳ کشور هند، پاکستان و کره‌شمالی آزمایش هسته‌ای انجام داده‌اند.

طبق انتظار، تصمیم ترامپ با واکنش‌های نگران‌کننده‌ای مواجه شده است. بسیاری از تحلیلگران معتقدند که این اقدام می‌تواند توافق‌های بین‌المللی مانند پیمان منع جامع آزمایش‌های هسته‌ای را تضعیف کند و موجب افزایش بی‌اعتمادی میان قدرت‌های جهانی شود. همچنین، این دستور می‌تواند بهانه‌ای برای سایر کشورها باشد تا برنامه‌های هسته‌ای خود را توسعه دهند.

به‌نظر می‌رسد جهان در آستانه ورود به مرحله جدیدی از رقابت‌های پرهزینه هسته‌ای قرار دارد. دستور رئیس‌جمهور آمریکا، تنش‌های جهانی را افزایش داده و احتمال آغاز دوباره مسابقه تسلیحات اتمی را تقویت کرده است. این تصمیم چرخشی آشکار در سیاست دیرینه ایالات متحده محسوب می‌شود.

قدرت‌های هسته‌ای، به‌خصوص روسیه و چین و پس‌ازآن فرانسه و بریتانیا و دیگر کشورهای دارای سلاح هسته‌ای، می‌توانند با استناد به اقدام آمریکا در ازسرگیری آزمایش‌های هسته‌ای، اقدامات مشابهی را در دستور کار خود قرار دهند. اساساً یکی از دلایل مهم شکل‌گیری پیمان منع جامع آزمایش‌های هسته‌ای، اثرات مخرب و گاه جبران‌ناپذیر آزمایش‌های هسته‌ای در محیط محل انجام این آزمایش‌ها و حتی مناطق دور از آن بود اما اکنون ترامپ با اعلام تصمیم خود در زمینه ازسرگیری آزمایش‌های هسته‌ای، بار دیگر تخریب کره زمین را کلید زده است.

به‌طور کلی، ازسرگیری آزمایش‌های هسته‌ای آمریکا می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای داشته باشد:

▫️ افزایش تنش میان قدرت‌های هسته‌ای
▫️ تضعیف توافق‌های کنترل تسلیحات
▫️ تحریک کشورهای منطقه‌ای برای توسعه برنامه‌های هسته‌ای خود
▫️ افزایش خطر بروز درگیری‌های نظامی با استفاده از تسلیحات کشتار جمعی
▫️ افزایش جدی آلودگی هسته‌ای در محیط زیست مناطق محل آزمایش و اطراف و حتی مناطق دور دست.

بدین‌ترتیب، دستور ترامپ برای ازسرگیری آزمایش‌های هسته‌ای، به گونه‌های مختلف نه‌تنها امنیت جهانی را تهدید می‌کند. در چنین شرایطی، نقش جامعه جهانی در کنترل بحران و جلوگیری از گسترش تسلیحات کشتار جمعی بیش‌ازپیش اهمیت می‌یابد. تنها از طریق همکاری، شفافیت و دیپلماسی می‌توان از بازگشت به دوران تاریک جنگ سرد جلوگیری کرد.