صبح روز ۲۱ اوت ۲۰۲۵، ایران نخستین مانور نظامی دریایی خود را پس از جنگ اخیر بارژیم صهیونیستی در ماه ژوئن، برگزار کرد. این رزمایش با نام «اقتدار ۱۴۰۴» انجام شد و در مقطع حساسی از منظر منطقه‌ای و بین‌المللی، تلاش تهران برای تثبیت تصویر خود به‌عنوان قدرتی بازدارنده و توانمند پس از تنش بی‌سابقه اخیر را نشان داد.

 

مانور «اقتدار ۱۴۰۴» با مشارکت یگان‌هایی از نیروی دریایی ایران برگزار شد که از جمله آنها می‌توان به ناو موشک‎انداز «گناوه» و ناوشکن «سبلان» اشاره کرد. این شناورها موشک‌های کروز پیشرفته «قدیر» و «نصر-۱» را به اهدافی در خلیج عمان و اقیانوس هند شلیک کردند. علاوه بر آن، سامانه‌های موشکی ساحلی نیز به کار گرفته شدند و ارتباطی تاکتیکی میان توان دریایی و قابلیت‌های دفاع ساحلی برقرار کردند.

 

از منظر فنی، به‌کارگیری این موشک‌ها نشان‌دهنده پیشرفت صنایع دفاعی ایران است. موشک قدیر با برد حدود ۳۰۰ کیلومتر و کلاهکی ۲۰۰ کیلوگرمی طراحی شده تا در ارتفاع پایین و نزدیک سطح دریا حرکت کند و رهگیری آن دشوار باشد. موشک نصر-۱ با برد کوتاه‌تر حدود ۳۵ کیلومتر، برای هدف قرار دادن کشتی‌های کوچک و متوسط با دقت بالا به‌کار می‌رود. این ترکیب موشک‌های دوربرد و کوتاه‌برد امکان ایجاد شبکه‌ای چندلایه از بازدارندگی را فراهم می‌کند که هم عمق عملیاتی دارد و هم توان پاسخ سریع را تقویت می‌کند.

 

این رزمایش صرفاً بُعد نظامی نداشت و حامل پیام‌های سیاسی آشکاری بود. مانور چند هفته پس از تعلیق همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برگزار شد؛ اقدامی که در اروپا به‌عنوان تنش‌زا تلقی شد و سه کشور فرانسه، آلمان و بریتانیا هشدار دادند در صورت عدم توافق، ممکن است تحریم‌های بین‌المللی دوباره اعمال شود. نمایش توانمندی‌های دریایی، پیامی دوگانه را منتقل می‌کند: اول به داخل کشور برای تقویت اعتماد عمومی به توانایی دولت در حفاظت از حاکمیت ملی؛ و دوم به خارج، به‌منظور یادآوری به دشمنان که هرگونه تشدید تنش با پاسخ بازدارنده‌ای چندبعدی روبه‌رو خواهد شد، به ویژه در شرایطی که ناوگان‌های مستقر در خلیج فارس عمدتاً آمریکایی‌اند.

 

از منظر دکترین نظامی، مانور «اقتدار ۱۴۰۴» نشان‌دهنده تحولات تهران پس از جنگ اخیر است. در حالی که رژیم اشغالگر قدس توانسته بود در ژوئن خسارات محدودی وارد کند، این رزمایش پیام آشکاری از بازسازی و انعطاف ساختار دفاعی ایران ارسال می‌کند. انتخاب نام «اقتدار» نیز بار نمادین دارد و بیانگر توانایی ایران در بازیابی توازن راهبردی حتی پس از تحمل شوک‌های نظامی شدید است.

 

این رزمایش همچنین اهمیت بعد دریایی را در محاسبات بازدارندگی ایران برجسته می‌کند. تنگه هرمز و آب‌های جنوبی کشور، هم مرکز ثقل امنیت ملی ایران و هم عاملی حیاتی برای امنیت انرژی جهانی هستند. تقویت توانمندی‌های دریایی از طریق موشک‌های کروز ساخت داخل، هزینه هرگونه درگیری احتمالی با ایران را برای رقبای منطقه‌ای و قدرت‌های بین‌المللی افزایش می‌دهد.

 

در جمع‌بندی، مانور «اقتدار ۱۴۰۴» نه یک رزمایش عادی، بلکه بخشی از راهبرد گسترده ایران برای بازسازی تصویر بازدارندگی پس از جنگ اخیر است. این مانور هم پیام‌های عملیاتی و هم سیاسی دارد و نشان می‌دهد که تهران در پی تثبیت معادله‌ای نوین است؛ معادله‌ای مبتنی بر فناوری نظامی بومی و بازدارندگی چندلایه، که می‌تواند موازنه قوا در خلیج فارس را بازترسیم کرده و محاسبات هر طرفی را که قصد سنجش مرزهای قدرت ایران را داشته باشد، پیچیده‌تر کند.