از آغاز آتش‌بس در غزه، سه هفته گذشته است. آتش‌بسی که به باور صهیونیست‌ها آمریکایی‌ها اصلی‌ترین ‏تصمیم‌گیر و دلیل رقم خوردن آن هستند. براساس نتایج منتشر شده در نظرسنجی کانال ۱۲ اسرائیل ۶۷٪ ‏اسرائیلی‌ها معتقدند اکنون این آمریکاست که در مورد عملیات و آتش‌بس در غزه تصمیم می‌گیرد. صحبت و ‏تحلیل‌های زیادی حول رفتار آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها در دوران آتش‌بس انجام گرفته است. اما یک طرف ‏دیگر شرایط کنونی و آتش‌بس حماس است.‏

حماس به عنوان اصلی‌ترین بازیگر فلسطینی پس از آتش‌بس رویکرد و عملکردی داشته است که در سه ‏بخش به بررسی آن می‌پردازیم:‏

1. واکنش به نقض‌های آتش‌بس

یکی از مهم‌ترین رویکردهای حماس در یک ماه اخیر، واکنش این ‏جنبش به نقض‌های پرتعداد آتش‌بس توسط تل آویو بوده است. مجموعه رفتار و بیانیه‌های پرتعداد ‏حماس نشان می‌دهد که این جنبش سعی دارد آتش‌بس را حفظ کند و تعهدات اسرائیل بالاخص در ‏خصوص ورود کالا و رفع محاصره را با مذاکره و فشار بر میانجیگران بالاخص ترکیه و قطر دنبال ‏کند.

اما در لایه دوم و به صورت غیررسمی اهرم فشار نظامی خود را هم بالاخص در پشت خط زرد که ‏طبق توافق در مرحله اول تا پایان تبادل اجساد در اختیار و کنترل ارتش صهیونیست‌هاست، حفظ ‏کرده است. تاکنون دو عملیات حماس که منجر به کشته شدن ۳ اسرائیلی هم شده از سوی اسرائیلی‌ها ‏علنی شده است. نتانیاهو صراحتا اعتراف کرده است که حماس هنوز در رفح و خان یونس حضور ‏دارد و باید با آن مقابله کرد. رادیو ارتش اسرائیل هم در خبری اعتراف کرده است که حماس ‏عملیات‌های مختلفی پشت خط زرد انجام می‌دهد و تنها عملیات‌هایی که منجر به کشته شدن نیروهای ‏اسرائیلی شده، علنی شده است. ضمن آنکه به نظر می‌رسد حماس فعلاً رویکرد ویژه‌ای جز ضربات ‏مقطعی و فرسایشی کردن حضور نیروهای اسرائیلی در پشت خط زرد که حدود ۳۵ درصد نوار غزه و ‏منطقه مهم رفح را شامل می‌شود، ندارد.

‏2. تعاملات درون فلسطینی

رویکرد دوم حماس در دوران آتشبس، پیگیری جدی و شفاف تشکیل ‏دولت تکنوکرات در نوارغزه است. حماس ضمن نشان دادن صداقتش در واگذاری دولت‌داری به ‏طرف فلسطینی براساس گفتگوهای ملی در قاهره، رسیدن به مرحله دوم یعنی ایجاد دولت فلسطینی ‏در غزه را در اولویت رویکردهایش گذاشته است. حماس می‌داند که وجود هر دولت فلسطینی در ‏نوارغزه، ضمن حفظ وحدت ملی کمک بزرگی به بازسازی و بازگشت به زندگی در غزه است.

این ‏رویکرد با علم به هدف دشمن برای اداره غزه توسط یک کمیته بین‌المللی و عدم بازسازی فوری و ‏تبدیل آن به اهرم فشار علیه سلاح مقاومت اتخاذ شده است. بیانیه و سخنان رهبران فلسطینی بالاخص ‏جهاد اسلامی در خصوص رضایت از رویکرد گفتگوهای ملی حماس نشان می‌دهد که این جنبش در ‏این مسئله تاکنون موفق بوده است. حتی برخی رسانه‌های عبری و عربی از توافق بر روی برخی ‏شخصیت‌ها برای اداره غزه میان حماس و تشکلات خودگردان خبر می‌دهند.‏

3. کنترل امنیتی-مدنی غزه

رویکرد سوم حماس در این دوران آتش بس، بازگشت به کنترل مدنی و ‏امنیتی نوارغزه است. این رویکرد با اصرار بر علنی و نمایان بودن آن در شهر غزه کاملاً قابل مشاهده ‏است. تلاش برای آواربرداری‌ها، بازگشایی بازارها و مدارس، کنترل امنیتی و برخورد با مزدوران و ‏همکاران اسرائیل در دوران دو سال جنگ، نمونه‌هایی از این رویکرد است. چیزی که نشان می‌دهد ‏حماس در واگذاری دولت، قصد ندارد مولفه‌های قدرت را هم واگذار کند.‏

جمع‌بندی

حماس در دوران مرحله اول آتش بس، رویکردی داشته است که نشان می‌دهد سعی دارد ضمن حفظ ‏آتش‌بس و ندادن بهانه به اسرائیل و میانجیگران در کاهش ورود کالا و بازگشت به جنگ، پویایی خود را ‏حفظ کند و سلاح را همچنان روی ماشه و درگیر با اسرائیل و نیروهای مزدور خارج از غلاف نگه دارد.

همچنین حماس سعی دارد یکی از تهدیدات پیش‌رو یعنی ماهیت دولت آتی نوار غزه را با پویایی و پیشگامی ‏در دیپلماسی در یک وضعیت ایده‌آل ممکن برای خودش نگه دارد. حماس همچنان با اعتماد به نفس بالای ‏برآمده از اتکا به همراهی بدنه اجتماعی‌اش در نوارغزه مصمم به حفظ مقاومت و مولفه‌های قدرت در نوارغزه ‏است. همچنین می‌خواهد با صبر و فرسایشی کردن ضربات، به مرور بر چالش حضور اسرائیلی‌ها در داخل نوار غزه و ‏نیروهای مزدور فائق آید.