روسیه با تقویت روابط خود با حوثی‌ها، موضعی ثابت در جنگ یمن اتخاذ کرده است. این کشور از رأی دادن به قطعنامه ۲۲۱۶ سازمان ملل علیه حوثی‌ها (خواستار خلع سلاح و ترک مناطق تحت کنترل خود) خودداری کرده و از مداخله نظامی عربستان نیز انتقاد نموده است. همچنین با معرفی حوثی‌ها به‌عنوان سازمان تروریستی از سوی آمریکا نیز مخالفت کرده است. باوجود انتقاد از اقدامات گذشته حوثی‌ها، مانند ترور علی عبدالله صالح و حملات موشکی به عربستان و امارات، روسیه همچنان نزدیک‌ترین عضو دائم شورای امنیت به این گروه محسوب می‌شود.

روسیه با راه‌حل نظامی برای مقابله با حملات حوثی‌ها مخالف است و ائتلاف امنیتی به رهبری آمریکا در دریای سرخ را ناکارآمد می‌داند. سفیر روسیه در سازمان ملل، حملات موشکی آمریکا و بریتانیا علیه حوثی‌ها را «تجاوز مسلحانه آشکار» خوانده و تأکید کرده که نزدیکی عربستان و انصارالله نتایج مثبتی داشته است. بااین‌حال، ادامه حملات غربی ممکن است حوثی‌ها را از سازش دور کند. این مواضع بیانگر حمایت ضمنی روسیه از حوثی‌ها و انتقاد از راهبردهای نظامی غرب در یمن است.

با افزایش تنش‌ها میان روسیه و غرب بر سر جنگ اوکراین، ملی‌گرایان روس حوثی‌ها را نیرویی مقاوم علیه غرب می‌دانند. در واکنش به ارسال سلاح‌های ناتو به اوکراین، برخی مقامات روسی پیشنهاد مسلح کردن حوثی‌ها را مطرح کردند. ادعاشده که پوتین بررسی ارسال موشک‌های ضد کشتی به حوثی‌ها را آغاز کرده بود، اما این طرح پس از سفر وی به ریاض در دسامبر 2023 و مخالفت عربستان لغو شد. این نشان می‌دهد که همکاری روسیه و حوثی‌ها همچنان در چارچوب خطوط قرمز سعودی‌ها محدود است.

روابط نزدیک چین و حوثی‌ها در راستای کاهش تهدیدات

در جریان سفر شی جین پینگ به ریاض در سال ۲۰۱۶، چین ضمن حمایت از وحدت یمن، از مداخله نظامی عربستان در این کشور نیز پشتیبانی کرد. این موضع باعث شد روابط چین با حوثی‌ها محدودتر از روسیه باشد. پکن نگرانی خود را از تشکیل دولت حوثی‌ها در صنعا اعلام کرده و باوجود کاهش درگیری‌ها در مارس ۲۰۲۲، رویکردش تغییر نکرد. در مه ۲۰۲۳، حوثی‌ها با یک شرکت چینی برای سرمایه‌گذاری نفتی توافق کردند که به‌سرعت لغو شد. در مارس ۲۰۲۴، یک کشتی چینی هدف حمله حوثی‌ها قرار گرفت این امر سبب شد تا چین به دلیل وابستگی به کانال سوئز برای ۶۰ درصد از صادراتش به اروپا و هزینه‌های بالای جایگزینی مسیر(دماغه امید نیک) از تهدیدات حوثی‌ها به کشتی‌های تجاری‌اش نگران باشد.

چین برای مدیریت بحران دریای سرخ، از دیپلماسی محتاطانه و رویکردی غیرنظامی بهره می‌برد. این کشور در محکومیت حوثی‌ها جانب احتیاط را رعایت کرده و همراه با روسیه و برخی کشورها به قطعنامه شورای امنیت برای محکومیت حوثی‌ها رأی نداد و به‌جای رویکرد نظامی، بر احترام به حاکمیت یمن تأکید دارد. بااین‌حال،‌ نیروی دریایی چین عملیات اسکورت کشتی‌ها را عادی و تمرینی عنوان کرده و از طریق ارتباطات محرمانه با حوثی‌ها و مذاکره با ایران، امنیت کشتی‌های خود را تضمین می‌کند. در مقابل، روسیه میزبانی علنی از حوثی‌ها را انتخاب کرده است. این رویکرد محرمانه مانع از ایفای نقش چین در کاهش بحران امنیتی گسترده‌تر در دریای سرخ می‌شود.

دیدگاه حوثی‌ها نسبت به چین و روسیه

حوثی‌ها همواره روسیه و چین را به‌عنوان شرکای بالقوه در مقابله با آمریکا می‌بینند، باوجود تفاوت‌ها در رویکردشان در جنگ داخلی یمن در مارس ۲۰۱۵، آن‌ها سعی کردند همکاری اقتصادی با روسیه و چین در پروژه‌های انرژی تقویت کنند و معتقدند همکاری با این کشورها به تضعیف ایالات‌متحده و غرب منجر می‌شود. حوثی‌ها به دنبال جذب روسیه به‌عنوان شریک در مقابله با آمریکا هستند.

پس از موفقیت چین در تسهیل توافق سعودی-ایرانی در مارس ۲۰۲۳، حوثی‌ها تلاش کردند با چین روابط ضد غربی برقرار کنند و از پکن خواستند نقش خود را در منطقه بازیابی کند. بااین‌حال، رسانه‌های چین همانند رسانه‌های روسی فرصت ابراز نارضایتی در مورد سیاست‌های غرب در نشست‌های گروه "بریکس" را به حوثی‌ها نداده‌اند.

نتیجه گیری

 بحران حمل‌ونقل دریایی در دریای سرخ تفاوت‌های تاکتیکی چین و روسیه در خاورمیانه را نشان می‌دهد. روسیه به مواضع ضد غربی خود تکیه دارد و توانایی زیادی در تحمل ناآرامی‌ها دارد، درحالی‌که چین بیشتر بر دیپلماسی پنهان و حفظ منافع اقتصادی خود تمرکز دارد. این تفاوت‌ها روابط هم‌زمان حوثی‌ها با روسیه و چین را پیچیده می‌کند.

مرکز: معهد الشرق الاوسط _ آمریکا 
نویسنده: صموئيل راماني

منبع