نوزدهم اسفند ماه ۱۴۰۳، مارک کارنی، رئیس اسبق بانک مرکزی انگلستان و بانک مرکزی کانادا توانست در رقابتی درون حزبی، کریستیانا فریلند را شکست دهد و به عنوان جانشین جاستین ترودو رهبری حزب لیبرال و جایگاه نخست‌وزیری کانادا را تصاحب کند. تغییر رهبری درون این حزب در بحبوحۀ جنگ تجاری با آمریکا و بحران محبوبیت لیبرال‌ها رخ داد که می‌تواند تأثیرات قابل توجهی در انتخابات پیش رو داشته باشد.

چهره‌ای مثبت اما بدون تجربه سیاسی

انتخاب مارک کارنی قابل‌ پیش‌بینی بود؛ زیرا فریلند به عنوان وزیر امور مالی سابق دولت ترودو نمادی از وضع موجود تلقی می‌شد. بنابراین حزب برای اینکه بتواند جایگاه‌ خود را در میان رأی‌دهندگان بهبود ببخشد، کارنی را به عنوان رهبر جدید خود انتخاب کرد. افزون بر این، او هنگامی که ریاست بانک مرکزی کانادا بر عهده داشت توانست بحران مالی ۲۰۰۸ را مدیریت کند و از این جهت می‌تواند تصویر مثبتی را در ذهن کانادایی‌ها شکل دهد. این اولین تجربه کارنی در یک سمت سیاسی است و چهره جدید او می‌تواند خونی تازه در رگ‌های حزب لیبرال جاری کند.

تغییر روند محبوبیت حزب لیبرال

حزب لیبرال پس از سقوط محبوبیت جاستین ترودو در وضعیت بسیار نامطلوبی در برابر رقیب خود، حزب محافظه‌کار به رهبری پیِر پویلیِوره قرار داشت. در اواخر سال ۲۰۲۴، حزب محافظه‌کار فاصله‌ای تقریباٌ ۲۵ درصدی با حزب لیبرال داشت. استعفای ترودو از نخست‌وزیری توانست بخشی از این فاصله را کاهش دهد و اکنون به ۱۰٪ رسیده است؛ اما همچنان محافظه‌کاران پیشتاز هستند. کارنی می‌تواند این فاصله را بیشتر کاهش دهد و حتی دوباره ورق را به نفع حزب لیبرال برگرداند. با این حال مشخص نیست که او دقیقاً چه زمانی برگزاری مجدد انتخابات را اعلام می‌کند و در آن هنگام وضعیت دو حزب چگونه خواهد بود.

طبق قانون اساسی کانادا، به عنوان کشوری با ساختار پارلمانی، مردم در انتخابات فدرال اعضای مجلس عوام (با ۳۳۸ کرسی) را انتخاب می‌کنند. حزبی که نصف به اضافه یک یعنی ۱۷۰ کرسی را کسب کند می‌تواند به تنهایی دولت را تشکیل دهد و در غیر این صورت باید با احزاب دیگر وارد ائتلاف شود (همچون ائتلاف حزب لیبرال با حزب دموکراتیک جدید در ۲۰۲۱). آخرین نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که لیبرال‌ها از کسب ۸۴ کرسی و محافظه‌کاران از ۱۴۰ کرسی تقریباً مطمئن هستند که این نشان‌دهنده نزدیکی محافظه‌کاران به پیروزی است. با این حال اگر روند بهبود محبوبیت حزب لیبرال تداوم یابد، شاهد رقابت بسیار نزدیکی خواهیم بود.

حوزه‌های اصلی رقابت

با نگاهی به نقشه انتخابات ۲۰۱۵ می‌توان اصلی‌ترین حوزه‌های انتخاباتی را بیابیم. مهم‌ترین نبردگاه دو حزب در استان اونتاریو (با مجموعاً ۱۲۲ کرسی) قرار دارد. یکی از عوامل افزایش کرسی‌های محافظه‌کاران در ۲۰۲۱ در مقایسه با ۲۰۱۵ این بود که این حزب توانست در چندین حوزۀ انتخاباتی درون این استان حزب لیبرال را شکست دهد. هم‌اکنون نیز نظرسنجی‌ها حاکی از پیشتازی محافظه‌کاران در این استان و کسب تعداد کرسی بیشتر در رقابت با لیبرال‌ها هستند. بنابراین مهم‌ترین هدف کارنی باید احیای حزب در اونتاریو باشد.

دومین نبردگاه، استان کِبِک است که محافظه‌کاران توانستند در ۲۰۲۱ کرسی‌های خود را در آنجا نیز افزایش دهند. البته در این استان دو رقیب دیگر به نام‌های حزب بلوک کبکوا و حزب دموکراتیک جدید وجود دارند که می‌توانند دو حزب قبلی را به چالش بکشند. هرچند افت اخیر بلوک کبکوا و حزب دموکراتیک جدید درنظرسنجی‌ها رقابت لیبرال‌ها و محافظه‌کاران را در کبک جدی‌تر کرده است. افزون بر این، افت حزب دموکراتیک جدید، باعث می‌شود پایگاه محافظه‌کاران در استان‌های غربی (به خصوص ساسکاچوآن) بیش از پیش تقویت شود و در نتیجه، احتمال پیروزی آنها را افزایش دهد.

کارنی برای پیروزی چه کاری می‌تواند بکند؟

با توجه به سخنان اخیر ترامپ در خصوص الحاق کانادا به آمریکا و آغاز جنگ تعرفه‌ای، روحیه ملی‌گرایانه در کانادا به شدت افزایش یافته است. کارنی به عنوان یک گلوبالیست با مواضعی چپ‌گرایانه در مسائلی مانند محیط زیست، باید رویکرد خود را تا حدی به سمت راست نزدیک کند تا بتواند حزب لیبرال را نجات دهد. انتظار می‌رود در انتخابات آینده مواضع دو رقیب اصلی یعنی پویلیِوره و کارنی در سیاست خارجی به یکدیگر نزدیک باشد؛ اما آن کسی موفق خواهد بود که بتواند دو کار به‌هم‌مرتبط را به صورت همزمان انجام دهد: تصویر بهتری از خود برای مقابله با ترامپ بسازد و برنامه اقتصادی بهتری به مردم معرفی کند.