پس از برقراری آتش‌بس در غزه میان ارتش رژیم اسرائیل و نیروهای مقاومت، جامعه صهیونیستی ‏واکنش‌های چندگانه و چندلایه‌‎ای به این رویداد نشان داده است. پایان یافتن جنگ و آزادی اسیران زنده ‏اسرائیلی، مدت‌ها خواسته بخش بزرگی از جامعه اسرائیل بود. نظرسنجی‌های قبلی نشان از آن داشت که ‏تقریباً دو سوم صهیونیست‌ها خواستار چنین توافقی بودند.‏

در چنین شرایطی طبیعی است که آتش‌بس و آزادی اسیران باعث رضایت این بخش حدوداً ۶۰ درصدی ‏شود. در نتیجه، این وضعیت اولاً میزان رضایت از کابینه نتانیاهو (موقتاً) بالاتر رفت و شاهد افزایش نسبی رأی ‏حزب لیکود در نظرسنجی‌های معتبری همچون شبکه‌های تلویزیونی ۱۱، ۱۲ و روزنامه معاریو بودیم. به این ‏ترتیب میانگین کرسی‌های حزب لیکود در نظرسنجی‌های مذکور از نوسان بین ۲۴ـ۲۵ کرسی به نوسان میان۲۶-۲۷ کرسی افزایش یافت. البته این تحول با گذشت حدود ۲۰ روز از توافق آتش‌بس در حال از دست ‏دادن اثر خود است به نحوی که شمار کرسی‌های لیکود در نظرسنجی‌ها به نوسان بین ۲۵-۲۶ کرسی کاهش ‏یافته است.‏

از سوی دیگر با تحقق این خواسته اعتراضات هفتگی معترضان به سیاست جنگی کابینه هم به پایان رسید و ‏اپوزیسیون نیز با چالش از دست رفتن یکی از انتقادات اساسی خود به نتانیاهو روبه‌رو شد. اما پس از آتش‌بس ‏از یکسو اتهامات دیگر علیه نتانیاهو مطرح شده است؛ نظیر اینکه بعد از دو سال جنگ به توافق ضعیفی دست ‏یافته و از سوی دیگر نیز این توافق را می‌توانست خیلی زودتر محقق سازد. علاوه‌براین در نظرسنجی‌های ‏مختلف اعتبار اصلی توافق نیز به ترامپ و ارتش اسرائیل رسید و نتانیاهو یک عامل ثانویه به چشم افکار ‏عمومی رسید.‏

در میان احزاب و شخصیت‌های عضو کابینه بجز جناح راست افراطی که توقف جنگ تا پیش از شکست ‏نظامی حماس را خط قرمز خود اعلام کرده بود، همه با توافق موافقت کرده و از آن حمایت کردند و احزاب ‏اپوزیسیون نیز توافق را امری مثبت قلمداد کردند. یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون و بنی گانتس، رهبر حزب آبی ‏و سفید حتی اعلام کردند که برای خنثی کردن مخالفت بن گویر و اصموطریچ حاضر به ایجاد رأی حمایتی ‏برای توافق هستند. آویگدور لیبرمن، رهبر حزب اسرائیل خانه ما نیز با حمایت از توافق آتش‌بس از ترامپ ‏تشکر کرد و آزادی اسیران اسرائیلی را تحقق هدفی بسیار مهم دانست. یائیر گولان، رهبر حزب چپ‌گرای ‏دموکرات‌ها نیز از این توافق حمایت کرده و مشخصاً احزاب عربی هم حامی آن بوده‌اند.‏

در این میان نفتالی بنت، نخست‌وزیر پیشین و اصلی‌ترین رقیب نتانیاهو در انتخابات پیش‌رو که فعلاً بخت اول نخست‌وزیری آینده اسرائیل به حساب می‌آید رویکرد محتاطانه‌تری در حمایت از ‏توافق در پیش گرفت. بنت ضمن تأکید بر لزوم برقراری توافق آتش‌بس و آزادی اسیران، این توافق را نتیجه ‏شکست نتانیاهو در از بین بردن حماس دانست و آن را با دارویی تلخ مقایسه کرد که یک بیمار مجبور به ‏مصرف کردن آن است.‏
همچنین با گذشتن زمان بیشتر از اجرای توافق و تداوم نقش‌آفرینی حماس در مناطقی که اسرائیل از آن ‏عقب‌‌نشینی کرده، میزان خوش‌بینی جامعه اسرائیل به اجرا شدن اجزای مختلف این توافق نظیر خلع سلاح ‏حماس و یا پایان یافتن تسلط این گروه بر نوار غزه کاهش یافت. به گونه‌ای که در نظرسنجی جدید موسسه ‏دموکراسی اسرائیل کمتر از ۵۰ درصد اعلام کرده‌اند که حماس به این اقدامات تن خواهد داد.‏

در عین حال با پایان یافتن رسمی جنگ بار دیگر موضوع تشکیل «کمیته حقیقت‌یاب حاکمیتی شکست‌های ‌‏۷ اکتبر ۲۰۲۳» مجدداً مطرح شده است و بیش از ۶۰ درصد مشارکت کنندگان در نظرسنجی جدید معاریو ‏خواستار تشکیل این کمیته برای رسیدگی به قصور یا تقصیر کلیه مسئولان در سطوح سیاسی، امنیتی و ‏نظامی شدند. به نظر می‌رسد هرچه این رویداد عقب افتد بیش از پیش سیاسی خواهد شد و به یکی از ‏دعواهای اصلی انتخاباتی پارلمانی آینده اسرائیل هم تبدیل و در رقابت‌های انتخاباتی به شدت به زیان نتانیاهو ‏می‌شود.‏

فرجام سخن

در پایان می‌توان گفت واکنش جامعه صهیونیستی و افکار عمومی در اسرائیل به توافق آتش‌بس غزه و آزادی ‏اسیران نیز همچون تهاجم علیه ایران در جنگ ۱۲ روزه، اثری موقتی به نفع نتانیاهو و حزب لیکود ایجاد کرد ‏که برای پیروز کردن وی در انتخابات پیش‌رو کفایت نمی‌کند.

‏از سوی دیگر اما با دورتر شدن از برقراری آتش‌بس و عادی‌تر شدن اوضاع در سرزمین‌های اشغالی، دعواهای ‏سیاسی شدت بیشتری پیدا خواهد کرد و در نتیجه باید منتظر دعواهای جدی‌تری بر سر ۷ اکتبر ۲۰۲۳ و ‏دیگر پرونده‌ها مانند قطرگیت، اصلاحات قضایی و پرونده‌های فساد نتانیاهو باشیم.‏

 


منصور براتی


0 دیدگاه

logo

ارسال دیدگاه