علیرغم حملات هوایی مداوم اسرائیل، ایران موفق شده است به پرتاب موشک‌های بالستیک ادامه دهد—دستاوردی که می‌توان آن را به دکترین نظامی دیرینه جمهوری اسلامی، ساختار غیر متمرکز نظامی و تاکتیک‌های ارتقاءیافته‌ی بقاء نسبت داد.

ساختار پدافندی و تهاجمی ایران به‌گونه‌ای طراحی شده که بر غیرمتمرکزسازی ظرفیت‌های شلیک تأکید دارد. به این معنا که سایت‌های پرتاب در مناطق مختلف و حتی متحرک مستقر شده‌اند، تا در صورت بمباران برخی نقاط، سایر واحدها بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند. همچنین ایران طی سال‌ها، به‌ویژه از زمان جنگ ایران و عراق، تجربیات گسترده‌ای در پنهان‌سازی، استتار، و پراکندگی تجهیزات نظامی به‌دست آورده است.

افزون بر این، بخش قابل توجهی از سامانه‌های موشکی ایران در تأسیسات زیرزمینی یا در کوه‌ها نگهداری می‌شوند که دسترسی به آن‌ها برای حملات هوایی بسیار دشوارتر است. همچنین برخی پرتابگرها متحرک‌اند و می‌توانند از موقعیت‌های مختلف عملیات انجام دهند. در نتیجه، حتی در حالی‌که اسرائیل برخی از پایگاه‌ها و زیرساخت‌های نظامی ایران را هدف قرار داده، توان شلیک موشکی ایران هنوز پابرجاست.

 دکترین صنعتی و راهبردی

بیش از دو دهه است که استراتژی موشکی ایران بر سه مؤلفه‌ی اصلی استوار بوده است:

1. صنعت دفاعی پیشرفته داخلی که توان مهندسی معکوس و بازتولید فناوری‌های خارجی را دارد،
2. توسعه ظرفیت‌های تولید مستقل،
3. تولید انبوه و متنوع انواع موشک‌ها و سکوهای پرتاب.

نیروهای مسلح ایران سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در ساخت زرادخانه‌ای انجام داده‌اند که به‌راحتی در یک حمله قابل نابودی نباشد. این دکترین نه‌تنها باعث شده ایران از وابستگی به واردات تسلیحات موشکی رها شود، بلکه به‌واسطه تنوع بالای موشک‌ها، تحرک سکوهای پرتاب، و پراکندگی زیرساخت‌ها، توان بقا و پاسخ‌دهی خود را در شرایط جنگی به‌شدت افزایش داده است.

به همین دلیل، حتی در صورت انجام حملات سنگین و دقیق از سوی اسرائیل، نابودی کامل یا حتی فلج‌کردن ظرفیت موشکی ایران در کوتاه‌مدت بسیار دشوار خواهد بود.

 تقویت بقا و پایداری نظامی

با رصد دقیق توانمندی‌های ارتش و نیروی هوایی اسرائیل —به‌ویژه قابلیت‌های آنان برای اعمال قدرت در «دایره سوم» (یعنی ایران، عراق و یمن)—تهران در سال‌های اخیر اولویت خود را بر افزایش بقاپذیری نظامی گذاشته است. این استراتژی شامل تقویت انبارهای تسلیحاتی، ناوگان پهپادی، و سکوهای پرتاب موشک می‌شود.

در همین راستا، ایران اقدام به استقرار سامانه‌های پدافند هوایی متعدد در سراسر کشور کرده است. این سامانه‌ها شامل تجهیزات تولید داخل، سیستم‌های ساخت کشورهای آسیایی، و باتری‌های روسی S-300 هستند. هدف از این آرایش دفاعی، ایجاد یک سپر حفاظتی در برابر حملات هوایی و افزایش مقاومت در برابر ضربات پیش‌دستانه یا پاسخ متقابل دشمن است.

این ترکیب از تجهیزات بومی و وارداتی، همراه با تاکتیک‌های پنهان‌سازی و پراکندگی مواضع نظامی، توانایی ایران را در محافظت از زیرساخت‌های استراتژیک و تداوم توان تهاجمی در شرایط جنگی به‌شکل قابل توجهی افزایش داده است.

 سامانه پرتاب چندلایه

دکترین موشکی ایران از سه نوع سامانه پرتاب موشک بالستیک بهره می‌برد:

1. سکوهای ثابت: سکوهای ثابت در محل‌های مشخص و روی زمین قرار دارند و به‌دلیل ایستایی‌شان، به‌ویژه با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، راحت‌تر قابل شناسایی و هدف‌گیری هستند.

2. سکوهای متحرک: سکوهای متحرک بر روی تریلرهای استتار شده نصب شده‌اند. این سکوها مرتباً جابه‌جا می‌شوند تا از شناسایی دشمن دور بمانند. برخی از آن‌ها در مناطق شهری یا دورافتاده پنهان می‌شوند و در مواقع اضطراری به‌طور گسترده پراکنده می‌گردند.

3. سکوهای زیرزمینی: سکوهای زیرزمینی که الهام‌گرفته از زیرساخت‌های کره شمالی و القاعده هستند، در دل تونل‌ها و تأسیسات عظیم زیرزمینی ساخته شده‌اند. این پایگاه‌ها قابلیت انجام تمامی عملیات موشکی شامل جابجایی، بارگذاری، سوخت‌گیری و پرتاب را به‌طور کامل و مخفیانه زیر سطح زمین دارند—تا لحظه نهایی پرتاب که موشک از اعماق زمین خارج می‌شود.

ایران برخی از این تأسیسات زیرزمینی را به‌صورت علنی نمایش داده است تا به‌عنوان ابزار بازدارندگی علیه حملات احتمالی اسرائیل یا کشورهای خلیج فارس عمل کند. این نمایش قدرت، بخشی از جنگ روانی نیز محسوب می‌شود تا نشان دهد که نابودی کامل ظرفیت موشکی ایران، حتی برای قدرت‌های پیشرفته نظامی، امری بسیار دشوار خواهد بود.

منبع: اورشلیم‌پست