در ۱۳ مه ۲۰۲۵، چهارمین نشست وزرای چین–سلاک (CELAC) با حضور وزرای امور خارجه ۳۳ کشور آمریکای لاتین و کارائیب در پکن برگزار شد. در این نشست نه تنها وزرای امور خارجه و نمایندگان کشورهای عضو سلاک حضور داشتند، بلکه همانند سال ۲۰۱۵ هیئت‌های بزرگی به رهبری گوستاوو پترو رئیس جمهور کلمبیا، لولا دا سیلوا رئیس جمهور برزیل و گابریل بوریک رئیس جمهور شیلی نیز حضور پیدا کردند که نشان دهنده اهمیت این نشست در سطح عالی برای کشورهای سلاک در جهت تعمیق روابط راهبردی با چین است.

افزون براین در این نشست دو سند مهم، اعلامیه پکن و برنامه اقدام مشترک برای همکاری در زمینه‌های کلیدی (۲۰۲۷-۲۰۲۵) با حمایت تمام ۳۳ کشور حاضر به‌جز آرژانتین تصویب شد. همچنین بیش از ۱۰۰ پروژه همکاری سه ساله به تصویب رسید و چین ۲۰ اقدام در حمایت از توسعه کشورهای حوزه کارائیب ارائه داده است که نشان دهنده تمایل راسخ چین و آمریکای لاتین به توسعه همکاری دو و چندجانبه است.

برنامه‌ پنج‌گانه شی جین‌پینگ

پنج برنامه‌ای که شی جین‌پینگ در این نشست در ذیل جامعه‌ای با آینده مشترک مطرح کرد شامل همبستگی، توسعه، تمدن‌ها، صلح و گسترش روابط مردم‌ با ‌مردم است که شبکه‌ای جامع در چهار بعد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، امنیتی و اجتماعی را ایجاد کرده است و این امر چین را به یک شریک راهبردی برای کشورهای آمریکا لاتین تبدیل کرده است. به‌طوری که از منظر اجتماعی پکن سیاست لغو ویزا برای ورود بدون ویزا تا ۳۰ روز برای پنج کشور آمریکای لاتین را به صورت آزمایشی تا ۳۱ مه ۲۰۲۶ در دستور کار قرارداد.

همچنین از بعد اقتصادی، شی جین‌پینگ یک خط اعتباری ۶۶ میلیارد یوانی معادل ۹.۱۸ میلیارد دلار برای حمایت از توسعه منطقه‌ای در آمریکای لاتین اختصاص داد. لازم به ذکر است که در سال ۲۰۲۴، تجارت چین و آمریکای لاتین از ۵۰۰ میلیارد دلار فراتر رفت که ۲ برابر ۲۵۰ میلیارد دلار روابط تجاری، در ابتدای تاسیس این نشست در سال ۲۰۱۵ است.

روند رژیم‌ سازی چین در آمریکای لاتین

نشست چین-سلاک را می‌توان نقطه عطفی در تداوم روند رژیم سازی چین دانست به‌طوری که نخستین نشست ۲۰۱۵ در پکن پایه‌های همکاری بین‌دولتی و داوطلبانه را گذاشت، دومین نشست ۲۰۱۸ در شیلی اولویت‌های همکاری و پیوند با طرح کمربند و جاده را تثبیت کرد، سومین نشست ۲۰۲۱ به‌صورت مجازی دستورکارهای نوینی مانند سلامت و دیجیتال‌سازی را افزود و در چهارمین نشست، شی جین‌پینگ با شعار «جامعه‌ای با آینده مشترک» عمق استراتژیک روابط را برجسته کرد.

واکنش آمریکا به نفوذ چین در آمریکا جنوبی

چین در سال‌های اخیر با حضور پررنگ‌تر در آمریکای لاتین، عملاً وارد منطقه‌ای شده است که مدت‌ها به‌عنوان زمین بازی ایالات متحده شناخته می‌شد. این اقدام راهبردی، حساسیت‌ها و واکنش‌هایی را در سطح کلان در ایالات متحده برانگیخته است. در دور دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، این نگرانی‌ها به شکل صریح‌تری بروز یافت.

وی با ادعای تسلط چین بر کانال پاناما، تهدید به بازپس‌گیری آن کرد و اقدامات تهاجمی همچون تهدید به حمله نظامی به مکزیک، اعمال تعرفه بر واردات از کلمبیا و مکزیک و وضع تعرفه پایه ۱۰ درصدی بر صادرات کشورهای منطقه را در پیش گرفت که همگی بیانگر تلاش واشنگتن برای مهار چین در آمریکای لاتین است. با این حال با وجود اهمیت راهبردی نشست وزرای چین–سلاک، آمریکا واکنش مستقیمی به آن نشان نداده و ترجیح داده در سطحی کلان با نفوذ چین در آمریکای لاتین مقابله کند.

اهمیت این نشست

با تمام این اوصاف نشست وزرای خارجه چین–سلاک را می‌توان واکنش کشورهای آمریکای لاتین به سیاست‌های تهاجمی ایالات متحده دانست، چرا که با وجود اینکه این نشست در سطح وزرای خارجه بود، ولی رؤسای جمهور برزیل، کلمبیا و شیلی شخصاً در اقدامی دور از انتظار در نشست حضور یافتند و با شی جین‌پینگ دیدار کردند.

همچنین پیوستن رسمی کشوری مانند کلمبیا به BRI که سال‌ها متحد نزدیک واشنگتن بود و اعلام تمایل هائیتی و سنت‌لوسیا به همکاری با چین با وجود اینکه از متحدین باقی مانده تایوان محسوب می‌شدند گویای نفوذ دیپلماتیک رو به گسترش چین و تمایل کشورهای منطقه به خنثی سازی سیاست‌های تهاجمی آمریکا است.