دیپلماسی برق به‌عنوان نیرویی پیش‌برنده در راستای دستیابی به آینده‌ای پایدارتر برای کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس در حال شکل‌گیری است. اتصال خطوط برق نه‌تنها ابزاری برای بهبود پایداری شبکه‌های برق به شمار می‌آید، بلکه فرصتی برای بازنگری در روابط میان کشورهای خلیج‌فارس و همسایگانشان از طریق تقویت همکاری با کشورهایی همچون عراق، اردن و مصر تلقی می‌شود. کشورهای این منطقه می‌توانند با مشارکت در ایجاد یک شبکه الکتریکی یکپارچه، امنیت انرژی منطقه را تقویت کرده و امکان تبادل فناوری و دانش را فراهم آورند و توانایی خود را در مقابله با بحران‌ها افزایش دهند.

عراق؛ محور دیپلماسی برق کشورهای خلیج‌فارس

در اقدامی راهبردی، شورای همکاری خلیج‌فارس در اکتبر امسال توافقنامه جدیدی برای اتصال شبکه برق به عراق امضا کرد که انتظار می‌رود تا پایان سال ۲۰۲۴ به بهره‌برداری برسد. هدف از اتصال شبکه به عراق، تأمین پایدار انرژی این کشور، به‌ویژه در نواحی جنوبی آن و کاهش وابستگی به منابع گران‌قیمت انرژی و واردات از ایران است. این ابتکار همچنین به دنبال افزایش امنیت و ثبات انرژی در سطح منطقه است.

نقش انرژی الکتریکی در تقویت روابط سیاسی کشورها

انرژی الکتریکی به‌عنوان ابزاری دیپلماتیک، به تقویت روابط میان کشورها از طریق دستیابی به پایداری انرژی کمک می‌کند. این اقدام در آینده به کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی از طریق ادغام منابع انرژی پاک و تجدیدپذیر در شبکه‌های الکتریکی منجر خواهد شد و امکان تبادل برق در شرایط اضطراری را نیز فراهم خواهد کرد. کشورهای حوزه خلیج‌فارس با تمرکز بر افزایش بهره‌وری انرژی و ارتقای سهم انرژی‌های تجدیدپذیر به ۵۰٪ از تقاضای انرژی در زمان اوج مصرف تا سال ۲۰۵۰، گام‌های مؤثری در راستای دستیابی به انرژی پایدار برمی‌دارند که اتصال شبکه‌ برق این کشورها، گامی ضروری برای تحقق این چشم‌انداز به‌شمار می‌رود.

اتصال شبکه برق کشورهای خلیج‌فارس به اروپا

علی‌رغم افزایش ۸٪ تقاضا، شبکه اتصال برق خلیج‌فارس طی ۱۵ سال گذشته بازسازی و ارتقای اساسی نداشته است. در همین راستا، کمیته‌های برنامه‌ریزی و عملیات مشترک مطالعات عمیقی را برای تعیین نیازهای آینده انجام داده‌اند که منجر به توافق بر سر سه پروژه توسعه‌ای بزرگ، از جمله اتصال با کویت، امارات و کشور عمان شده است. توسعه پست انتقال «الوفا» در کویت که مقرر است ۴ خط انتقال را از عربستان سعودی برای تامین نیازهای برق عراق به جنوب این کشور متصل نماید، بیش از ۹۰٪ پیشرفت داشته است. این اتصال نخستین گام در راستای تقویت همکاری‌های منطقه‌ای است. این شبکه بنا است ابتدا به بغداد و سپس به ترکیه و اروپا گسترش یابد.

پیچیدگی‌های شبکه انرژی در منطقه

عوامل متعددی باعث پیچیدگی موضوع رشد بخش انرژی در منطقه می‌شود که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به تأثیر افزایش دما، تمرکز بر انرژی‌های تجدیدپذیر و ظهور مدل‌های غیرمتمرکز اشاره کرد. افزایش دما منجر به افزایش تقاضا برای انرژی به‌منظور تأمین نیازهای آب و تهویه مطبوع می‌شود که این امر سبب قطعی برق حتی در کشورهای دارای مازاد انرژی مانند مصر و کویت می‌شود.

با وجود سرمایه‌گذاری‌های صورت‌گرفته در تولید برق، سایر بخش‌ها مانند صنایع و ساختمان‌ها در زمینه کاهش مصرف انرژی مورد غفلت قرار گرفته‌اند و از سوی دیگر شبکه‌های برق با کمبود سرمایه‌گذاری مواجه هستند. همکاری منطقه‌ای برای دستیابی به آینده‌ای پایدار در عرصه انرژی از طریق پیوند شبکه‌های برق و سرمایه‌گذاری مشترک ضروری است. علاوه بر این، تقویت روابط بین کشورها به تأمین برق پایدار و کاهش وابستگی به افزایش ظرفیت تولید کمک خواهد کرد.

مرکز: ایندیپندنت عربی 
نویسنده:نجد الروقي

منبع