با استقرار مجدد ترامپ در کاخ سفید و تلاش او برای تکمیل کار ناتمام خود در دوره اول یعنی رسیدن به ‌‏«توافقی بهتر از برجام» دور جدیدی از کشمکش‌ها میان آمریکا و ایران با ترکیبی از دیپلماسی و نمایش قدرت ‏آغاز شده است. از یک سو نامه ترامپ به ایران و پاسخ ایران به آن منجر به مذاکرات غیرمستقیم در عمان شده ‏است و از سوی دیگر تحرکاتی نظامی از سوی طرفین مانند اعزام بمب افکن‌ها و ناوهای جنگی ‏B-2‌‏ آمریکایی به ‏منطقه و انتقال سامانه‌های موشکی تاد و پاتریوت به اسرائیل یا افزایش سطح آماده باش نیروهای رزمی ایران در ‏حال انجام است.‏

‏ در همین رابطه نخست وزیر اسرائیل در سفری غیرمنتظره راهی واشنگتن شد و با ترامپ دیدار کرد.‏ ارتباط سفر ‏نتانیاهو به مذاکرات به دو گونه قابل تفسیر است؛ نخست تلاش آمریکا برای جلوگیری از اخلالگری اسرائیل در ‏مذاکرات، دوم هماهنگی برای یک اقدام مشترک به ویژه در صورت شکست مذاکرات.

تجربه دوره پیشین و تعجیل برای توافق از طریق تهدید نظامی

ترامپ فرصت باقی مانده تا پایان مهلت انقضای مکانیسم ماشه در برجام را بهترین زمان برای توافق می‌بیند. به ‏همین دلیل در نظر ترامپ دیگر تکیه بر فشار اقتصادی برای وادار کردن ایران به یک توافق در این زمان محدود ‏کارآمد نخواهد بود و او رو به تهدیدات نظامی آورده است. ترامپ ممکن است سابقه واکنش ایران به ترور ‏سردار سلیمانی و همچنین عدم پاسخ ایران به آخرین حمله اسرائیل را نشان‌دهنده کم خطر بودن اقدام نظامی ‏تفسیر کند.‏

جنگ منطقه‌ای و درو کردن حواصل جنگ

همچنین با توجه به وضعیت غزه، لبنان و سوریه به گمان مقامات آمریکا پس از ضربه‌ها به جبهه مقاومت اکنون ‏بهترین زمان برای درو کردن حواصل نهایی حمایت‌های خود از رژیم صهیونیستی در توافقی با ایران است و ایران ‏بیش از هر زمان دیگری برای امتیاز دادن آماده است.‏

مهار ایران لازمه شکست چین در جنگ تجاری

مهار چین بزرگترین اولویت سیاست خارجی آمریکا است. در حالی که پشت کردن آمریکا به نظام تجارت آزاد ‏با وضع تعرفه‌های سنگین یکی از مهم‌ترین ابزارها در این راستا بوده است، بدون متوقف کردن روند گسترش ‏نفوذ چین در منطقه، کنترل بر منابع و معابر حیاتی انرژی و آسوده خاطر شدن از خاورمیانه، آمریکا شانس کمی ‏برای موفقیت در جنگ تجاری با چین خواهد داشت. عملیات‌های انصارالله در دریای سرخ نشان داده است که ‏آمریکا بدون مهار ایران و گروه‌های همسو نمی‌تواند چنین برنامه‌ای را پیش ببرد.‏

جنگ اوکراین، نزدیکی به روسیه و ارعاب ایران

در حالی که تفکیک موضوعات یکی از فنون مذاکراتی برای تسهیل توافق محسوب می‌شود ترامپ به شیوه‌ای ‏عجیب تلاش می‌کند موضوعات مختلف را به یکدیگر گره بزند. براین اساس در مذاکرات مربوط به پایان جنگ ‏اوکراین بحث میانجیگری روسیه بین ایران و آمریکا مطرح شد. تاکتیکی که می‌توانست با هدف القای مصالحه ‏آمریکا و روسیه بر سر ایران و ارعاب ایران برای امتیاز دادن صورت گرفته باشد.‏

تمرکز بر کوچکترین حلقه از یک ائتلاف رو به رشد

در یک دید کلان‌تر آمریکا خود را با یک ائتلاف جهانی در حال ظهور علیه نظم آمریکا-محور می‌بیند که سه ‏ضلع مهم آن چین، روسیه و ایران هستند. به نظر می‌رسد ایالات متحده برای شکستن این ائتلاف رو به رشد ‏جهانی تمرکز خود را بر ضعیف‌ترین حلقه یعنی ایران معطوف کرده است.‏

یمن استخوان در گلو و عراق کانون بازی سیاسی

در حالی که آمریکا به دنبال این بوده است که اول جبهه‌های یمن و عراق را فیصله دهد آنگاه از موضع بالاتری ‏با ایران مذاکره کند اما حملات به یمن تاکنون مثمر ثمر نبوده است. به نظر می‌رسد اما عراق آبستن تحولات ‏پیچیده‌ای در گیرودار کشمکش ایران و آمریکا باشد.

سمت و سوی کشمکش

انگیزه‌ها و عوامل ذکرشده در ترکیب با موانع پیش‌روی آمریکا، سرانجام این منازعه را تعیین می‌کند. اگرچه ‏برخلاف دور قبل اهرم فشار آمریکا علیه ایران کمتر اقتصادی و بیشتر تهدید به اعمال زور است اما تداوم فروش ‏نفت ایران مانع از تاثیرگذاری حاد فشار اقتصادی علیه ایران می‌شود به گونه‌ای که تسلیم شود. تهدید به زور نیز ‏رویکرد جدیدی در سیاست آمریکا در قبال ایران نیست و انتظار نتیجه متفاوت بیهوده است. علاوه براین اقدام ‏نظامی علیه ایران در شرایط تغییرات سیستمی در نظم بین‌الملل مملو از ابهامات پرخطری است که اگر نه ترامپ، ‏دیگر رده‌های تصمیم‌گیر سیاسی و نظامی آمریکا به خوبی به آنها واقف‌اند.‏

در چنین شرایطی مذاکرات غیرمستقیم برای طرفین دو کارکرد دارد. نخست محک اولیه‌ای برای ارزیابی تمایل ‏طرف مقابل به امتیاز دادن است و دومین کارکرد ایفای نقش در تقابل‌های روایتی و به تعبیری بازی سرزنش ‏است.‏