نمایشگاه بین‌المللی هوانوردی و فضایی چین از ۲۲ تا ۲۷ آبان ۱۴۰۳ در شهر ژوهای در استان گوانگدونگ برگزار شد. این نمایشگاه بزرگترین نمایشگاه از این دست در چین است و از سال ۱۹۹۶ تاکنون به صورت دوسالانه برگزار شده است. با تثبیت در عرصه بین‌المللی، ژوهای مبدل به مرکزی برای عرضه آخرین فناوری‌های هوافضا و تجهیزات مختلف از جمله پهپادها و نیز فن آوری جدید در عرصه های مختلف نظامی شده است و در این دوره بیش از ۷۸۰ شرکت‌کننده از بیش از ۴۰ کشور در این نمایشگاه حاضر بودند.

در آخرین دوره از نمایشگاه در سال ۲۰۲۲ قریب به ۴۰ میلیارد دلار قرارداد نظامی امضا شد که در این میان ۵۸ درصد قراردادها به صنعت هوانوردی، ۸ درصد به صنایع فضایی، ۱۴ درصد به پهپادها، ۲۰ درصد به سایر بخش‌ها تعلق داشت. تولیدکنندگان آمریکایی، فرانسوی و آلمانی به ترتیب با ۲۳، ۲۰ و ۱۸ درصد سهم از کل شرکت‌کنندگان، مهم‌ترین کشورهای حاضر در سال ۲۰۲۲ به شمار می‌رفتند. با توجه به تنوع قابل‌توجه تجهیزات رونمایی شده در این نمایشگاه، این یادداشت به طور اختصاصی به معرفی جنگنده‌های چینی و روسی حاضر می‌پردازد.

امپراتور سفید

چین در این نمایشگاه از پروژه‌ پیشرفته خود برای توسعه جنگنده نسل ششم با نام «امپراتور سفید» با قابلیت یکپارچه هوایی-فضایی رونمایی کرد که ماکتی با اندازه واقعی است. علیرغم اینکه جزئیات این پروژه همچنان مخفی باقی مانده، اما با مشاهده ماکت این جنگنده و محفظه های داخلی بزرگ آن، می‌توان حدس زد که ضمن حفظ قابلیت رادارگریزی، توانایی حمل تسلیحات این جنگنده بسیار بالا خواهد بود. همچنین ذکر عدد "۶" روی بخش دم، نمادی از نسل متفاوت آن است. بسیاری این جنگنده را با پروژه NGAD ایالات متحده مقایسه کرده اند.

جی ۳۵ ای

علاوه بر این، جنگنده جی ۳۵ ای نیروی هوایی چین ساخت شرکت شنیانگ در این نمایشگاه رونمایی شد. این جنگنده پنهانکار که وارد خدمت در نیروی هوایی چین و احتمالا در آینده پاکستان خواهد شد، یک نسخه ناونشین نیز دارد و با طولی در حدود ۱۷ متر و عرض ۱۱.۵ متر در حال حاضر از دو پیشرانه توربوفن دبلیو اس ۲۱ بهره می‌برد. این پیشرانه دارای حداکثر رانش بیش از ۲۰,۰۰۰ پوند و رانش به وزنی در حدود ۸.۵ است.

در تصاویر منتشر شده از این جنگنده، تجهیزات مختلفی مانند پرتابگر چف/فلر بین دو پیشرانه، هشدار دهنده‌ها در نقاط مختلف بدنه مثل سر دو بال‌ها، لنز لونبرگ زیر بدنه، سامانه اپتیکی زیر دماغه و دهلیزهای حمل سلاح این جنگنده قابل تشخیص هستند.

جی ۲۰ اس

نسخه دو سرنشین جنگنده پنهانکار جی ۲۰ اس ساخت شرکت چنگدو چین نیز در نمایشگاه امسال به نمایش گذاشته شد. اولین بار در سال ۲۰۲۱ تصاویری از این جنگنده منتشر گردیده بود. با افزایش شمار ناوگان جنگنده پنهانکار جی ۲۰ پیش‌بینی می‌شود که از آن در آموزش پیشرفته و ماموریت‌های رزمی مختلف مانند رزم هوایی و تهاجمی استفاده گردد. از ویژگی‌های در نظر گرفته شده برای این جنگنده می‌توان به مدیریت وینگمن‌ها (مثل پهپاد جی جی11) در جنگ شبکه محور اشاره کرد.

تاکنون بیش از ۲۵۰ فروند از این جنگنده تولید شده است و تخمین زده می‌شود با نرخ صعودی تولید، سال آینده بیش از ۱۰۰ فروند از نسخه‌های مختلف این جنگنده شامل نسخه دو سرنشینه تولید خواهد شد.

سوخو ۵۷ (تی-۵۰-۴)

نیروی هوایی روسیه، چهارمین نمونه جنگنده چندمنظوره نسل پنجمی سوخو ۵۷ یعنی T-۵۰-۴ پک‌فا را برای شرکت در این نمایشگاه به چین اعزام کرد. علیرغم اینکه اولین پرواز این جنگنده ۱۲ دسامبر ۲۰۱۲ انجام شد، این اولین مورد حضور خارجی سوخو ۵۷ فلون در یک نمایشگاه هوایی بین‌المللی است.

روسها یک نمونه اولیه دیگر جنگنده نسل پنجمی سوخو ۵۷ فلون یعنی T-۵۰-۷ پک‌فا با شماره ریجستری ۰۵۷ آبی را هم به این نمایشگاه آوردند. این نمونه برای تست‌های استاتیک زمینی بوده یعنی نمونه غیرپروازی است و به همین دلیل روس‌ها آن را با استفاده از هواپیمای ترابری استراتژیک آنتونوف ۱۲۴ به چین منتقل کردند.

موتورهای روسی جدید

کمپانی روسی موتورسازی متحد (UEC) در نمایشگاه هوایی ژوهای ۲۰۲۴، موتور توربوفن جدید خود با نام Izdeliye ۱۷۷S را به‌نمایش گذاشت.دراین موتور جدید از تکنولوژی موتور Izdeliye ۳۰/AL-۵۱F-۱ استفاده شده است و هدف از طراحی و تولید آن نیز جایگزینی خانواده موتورهای AL-۳۱/AL-۴۱ است که برروی جنگنده‌های خانواده فلانکر نصب می‌شود.

موتور توربوفن Izdeliye ۱۷۷S دارای حداکثر رانش ۹۰۰۰ کیلوگرم (معادل تقریبا ۱۹۸۴۰ پوند) در حالت خشک و دارای حداکثر رانش ۱۴۵۰۰ کیلوگرم (معادل تقریبا ۳۱۹۶۰ پوند) با استفاده از پس‌سوز است که مشابه موتور AL-۴۱F-۱S که برروی جنگنده سوخو ۳۵ اس فلانکر-ام نصب شده است.

پهپادها

شرکت علوم و فناوری هوافضای چین (CASC)، با دو محصول مهم خود در نمایشگاه نظامی ژوهای شرکت نمود. اولین محصول، پهپاد سی اچ ۹ است. این پهپاد با پیشرانه توربوپراپ و عرض بال ۲۴.۸ متر، توانایی حمل تسلیحات سبک تا سنگین را مثل بمب‌های دور ایستا تا موشک‌های کروز سبک یا حتی موشک بالستیک هواپرتاب تا وزن ۴۸۰ کیلوگرم دارد. این پهپاد با حداکثر سرعت ۴۸۰ کیلومتر بر ساعت، دارای سقف ارتفاع پرواز ۱۱۰۰۰ متر بوده و حداکثر برد عملیاتی آن ۲۰۰۰ کیلومتر و مداومت پروازی آن ۴۰ ساعت است. از نکات قابل توجه درباره این پهپاد، توانایی است.

علاوه بر این، پهپاد بال‌پرنده و پنهان‌کار سی اچ ۷ نیز که طی سال‌های گذشته در قامت ماکت رونمایی شده بود، به صورت کامل عرضه گردید که ماموریت هایی مانند شناسایی مداوم، تشخیص خطرات، سرکوب پدافند هوایی، پشتیبانی رزمی، و هدایت سلاح‌های دیگر برای حمله به اهداف با ارزش را به خوبی انجام می دهد.

شرکت علوم و فناوری هوافضای چین (CASC) از پهپاد چند منظوره سی اچ وای اچ ۱۰۰۰ نیز رونمایی نموده که توانایی به‌کارگیری در اهداف نظامی و غیر نظامی را دارد و با توانایی حمل محموله تا ۱ تن و امکان فرود روی آب می‌تواند در ترابری، انتقال یا رهاسازی محموله‌های پشتیبانی در مناطق پر خطر به‌کار گرفته شود. مداومت پروازی این پهپاد ۱۰ ساعت و حداکثر ارتفاع پرواز آن ۸۰۰۰ متر است.

 سامانه‌های پدافندی و سایر تسلیحات

سامانه پدافندی ضد بالستیک اچ کیو ۱۹ چین و موشک اف کا ۳ بی یا همان نسخه صادراتی سامانه پدافندی میان‌برد اچ کیو ۲۲ بی نیز به طور رسمی در این نمایشگاه رونمایی شدند. این موشک‌های رهگیر با قطر کوچک عمدتاً برای مقابله با اهداف متخاصم کم هزینه و پهپادها مورد استفاده قرار می‌گیرند و عملکرد بهینه‌تری در رهگیری اهداف «سطح پایین، کند و کوچک» مانند پهپادها دارند و به صرفه‌تر نیز هستند. صربستان و تایلند دو کاربر خارجی نسخه قبلی این سامانه به شمار می‌روند.

خودروی بدون سرنشین پشتیبانی آتش سامانه پدافندی برد کوتاه اچ کیو ۱۷ ای ایی نیز در این نمایشگاه مشاهده شد. این سامانه که حاصل مهندسی معکوس و توسعه سامانه تور روسی است، از قابلیت آفرود (۸×۸) بهره می‌برد و مجهز به رادار، سامانه اپتیکی دوگانه و مجهز به دو نوع مختلف موشک کوتاه برد (۴۸ تیر) و فوق کوتاه (۲۴ تیر) است. این خودرو در پاسخ به تهدید روز افزون حملات زنبوری ریزپرنده‌ها در جهت کاهش فشار بر سامانه‌های پدافندی کوتاه‌برد فعلی توسعه یافته است و توانایی ایفا نقش خودکار و کاهش وظایف کاربر را دارد.

سامانه مایکروویو پرانرژی (HEM) ساخته‌شده توسط Norinco و CSGC یکی دیگر از تازه‌های این نمایشگاه بود. تسلیحات مایکروویو پرانرژی، دسته دوم تسلیحات انرژی مستقیم (DEW) محسوب می‌شوند که برخلاف تسلیحات لیزری امواج پرقدرت را در محدوده وسیعی با تمرکز منتشر می‌کنند و موجب تخریب برد‌های الکترونیکی پرنده متجاوز می‌شود. با افزایش خطر روز افزون حملات زنبوری ریزپرنده‌ها و پهپاد‌های انتحاری سبک، توسعه این سامانه‌ها اهمیت یافته است.

راکت ضد زیردریایی ال کیو ۰۰۸ ای «شکارچی» نیز از تازه‌های این نمایشگاه است. این راکت دو مرحله‌ای شامل یک بوستر سوخت جامد در مرحله اول و یک اژدر در مرحله دوم است. علاوه بر این، موشک کروز با طراحی پنهانکار دبلیو اس ۴۳ مجهز به جستجوگر اپتیکی با قابلیت پرتاب از پرتابگرهای عمودی و یک موشک چند منظوره رادارگریز هواپرتاب با نام سی ام 98 توسط شرکت CASC به نمایش در آمد.

موسسه تحقیقات علوم و فناوری هوافضا گوانگدونگ (GARA) در نمایشگاه نظامی بین‌المللی ژوهای امسال چین از گلایدر هایپرسونیک جی دی اف ۶۰۰ رونمایی کرد. این گلایدر هایپرسونیک دارای برد گلاید ۲۰۰ تا ۶۰۰ کیلومتر، حداکثر وزن ۵ تن، حداکثر ارتفاع پرواز ۴۰ کیلومتر و حداکثر سرعت ۷ ماخ است و برای حمل و رهاسازی مهمات مختلفی از موشک‌های مافوق صوت تا پهپاد طراحی شده است. موشک مافوق‌صوت (سوپرسونیک) حمل شده در این گلایدر تا ۵۰۰ کیلومتر برد و تا ۴ ماخ سرعت دارد.

موشک‌های مادون صوت تا برد ۱۰۰ کیلومتر، مهمات پرسه‌زن، بمب هواپرتاب و پهپاد‌های انتحاری با برد‌های ۸۰، ۷۰ و ۱۵ کیلومتر، دیگر مهمات قابل حمل و رهاسازی این گلایدر هستند. این موسسه تحقیقاتی است و همه طرح‌های آن منجر به محصول نهایی نمی‌شود، با اینهمه این گلایدر در صورت تولید انبوه تهدیدی جدی برای سامانه‌های پدافندی به شمار خواهد رفت.