«بلومبرگ» در یادداشتی به آمادگی بیشتر اتحادیه اروپا در قیاس با گذشته در مقابل تهدیدات تعرفه‌ای ترامپ پرداخته است. نگارنده این یادداشت، تهدید اخیر ترامپ برای اعمال تعرفه بر کانادا، چین و مکزیک را در دعاوی غیرتجاری بر سر مواد مخدر و مهاجرت، پیامی منفی برای اتحادیه اروپا (EU) قلمداد کرده است. محتوای این پیام بر آمادگی ترامپ برای استفاده از سیاست تعرفه‌ای به‌عنوان ابزاری ژئوپلیتیکی دلالت دارد؛ بالاخص که در حوزه تجارت، ترامپ اتحادیه اروپا را واجد رویکردی بدتر از چین در قبال آمریکا می‌داند.

ابزارهای مقابله‌ای اتحادیه اروپا

در سال 2017، ترامپ به بهانه مسائل امنیت ملی با اعمال تعرفه‌ بر صنایع فولادی و آلومینیوم، اروپا را وارد تنش تجاری ناخواسته نمود. «براوو» و «اتکینز» معتقدند که تجربه 2017 باعث تغییر اساسی در راهبرد تجاری اروپا شده است و در سال‌های اخیر، اتحادیه اروپا برای اتخاذ رویکردهای قاطع‌تر مقابله‌ای آماده‌تر است و در واقع، به طراحی ابزارهای قانونی متناسب پرداخته است.

اعضای اتحادیه اروپا با استفاده از بازار یکپارچه خود به عنوان یک منشا قدرت، این امکان را فراهم کرده اند که محدودیت‌هایی در همه کشورهای عضو علیه کشورهای ثالثی وضع کنند که از تعاملات اقتصادی به نفع اهداف سیاسی بهره‌برداری می‌کنند. کمیسیون اروپا این مقررات را در سال 2023، در قالب ابزار ضداجبار (ACI) فعال ساخته است و علیرغم اینکه این مقررات با هدف مقابله با چین و روسیه تنظیم شده اند، زمینه مناسبی برای عمل متقابل و یکپارچه علیه آمریکای ترامپ نیز فراهم می‌کنند.

علاوه بر این، در همان سال اتحادیه اروپا دستورالعمل‌هایی را با عنوان مقررات یارانه خارجی (FSR) مصوب نموده که به کمیسیون اروپا اجازه می‌دهد با حمایت‌های دولت خارجی از شرکت‌ها و بازیگران اقتصادی در بازار خود مقابله کنند و در واقع، رقابت برابر شرکت‌های مختلف در مزایده‌ها یا دیگر موقعیت‌های مشابه را فراهم کنند.

راهبرد امنیت اقتصادی اتحادیه اروپا نیز که اوایل سال جاری به تصویب رسیده است، تمرکزی ویژه بر ریسک‌های ناشی از افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی دارد و هدف خود را محافظت از اروپا در برابر اقدامات قهری و اجبارآمیز دانسته است. تاکنون بسیاری از رهبران اروپایی برای مواجهه با رویکرد دولت جدید آمریکا اعلام آمادگی کرده‌اند. با این حال، این نگرانی در اتحادیه اروپا وجود دارد که ۲۷ کشور عضو تحت فشار یکپارچگی خود را از دست بدهند.

واکنش بازارهای اروپا

با اینهمه، تهدیدات تجاری ترامپ منجر به تلاطم و تزلزل در بازارهای اروپایی شده است. عمده کارشناسانی هشدار داده اند که نبرد تعرفه‌ای‌ در مرکز راهبرد ترامپ قرار دارد و این مرکزیت نه تنها به‌عنوان ابزاری اقتصادی بلکه به‌عنوان اهرم‌ مذاکره ژئوپلیتیکی است. همین عدم قطعیت، فضایی مشابه سال ۲۰۱۶ پدید آورده است و سرمایه‌گذاران را به اتخاذ رویکرد احتیاطی واداشته است.

بر همین اساس است که علیرغم تقویت اولیه، نرخ تبدیل یورو در برابر دلار با افت مواجه شده و سهام اروپایی نسبت به بازارهای آمریکا عملکرد ضعیف‌تری داشته‌اند. باید توجه داشت که به‌طور خاص، خودروسازانی همچون استلانتیس و فولکس‌واگن به دلیل وابستگی به زنجیره‌های تأمین جهانی بیش از سایرین در مقابل تهدیدات تعرفه‌‌ای آمریکا شکننده هستند.

جمع‌بندی

بلومبرگ این یادداشت را با نقل قولی از «پنی ناس»، کارشناس بنیاد مارشال آلمان در واشنگتن به پایان می‌برد. ناس ضمن تاکید بر اینکه اروپا ابزارهای اقتصادی بیشتری نسبت به گذشته در اختیار دارد، بر این پرسش اساسی به عنوان پرسشی همیشگی تاکید می‌کند: آیا اروپا آمادگی عبور از موضع تدافعی به موضعی تهاجمی را دارد؟

مرکز: بلومبرگ
نویسنده: ریچارد براوو و آلیس اتکینز

منبع