نشست ائتلاف بین‌المللی برای اجرای راه‌حل دو کشوری روزهای چهارشنبه و پنجشنبه ۳۰ و ۳۱ اکتبر در ریاض برگزار شد. «گام‌هایی عملی و برنامه‌ای زمانبندی شده» برای ایجاد کشور فلسطینی و پایان دادن به اشغال‌گری، دستور کار اولین دور این نشست بود.

نمایندگانی از ۹۰ کشور از جمله کشورهای عربی، اسلامی، اروپایی، آفریقایی، آمریکای لاتین از جمله چین و روسیه، قطر، مصر، ترکیه، امارات، نمایندگان اتحادیه اروپا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس، دبیرکل اتحادیه عرب، رئیس تشکیلات خودگردان و ... در این کنفرانس دو روزه در ریاض شرکت کردند. ترکیب کشورهای شرکت کننده عمدتا دولت‌هایی هستند که اسرائیل را به رسمیت شناخته، اما در عین حال به تشکیل کشور مستقل فلسطینی هم تمایل داشته و به قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل رای مثبت داده‌اند.

 اهداف عربستان

اهداف عربستان از برگزاری نشست را می توان ذیل چند مولفه دسته بندی کرد که مهمترین آن رهبری تلاش‌های سیاسی-دیپلماتیک در سطح بین‌المللی برای اجرای راه‌حل دو کشوری است که تقویت کننده ابتکار صلح عربی ملک عبدالله در سال ۲۰۰۲ است. این مسئله را می توان تحول در نگاه عربستان به مسیر عادی سازی روابط با اسرائیل و نه تغییر آن دانست. به این معنی که ۷ اکتبر نگاه خوشبینانه عربستان به پروژه ادغام اسرائیل در منطقه و منوط کردن آن به شرایط زیست بهتر برای فلسطینی‌ها را دستخوش تحول کرده و رگه‌هایی از یک نگاه واقع‌بینانه را برای تصمیم‌گیرندگان این کشور جا انداخته است که نمی‌توان نسبت به عدم حل چنین مسئله تاریخی بی‌تفاوت بود.

به بیان گویاتر، سعودی متوجه شد که بیان سنتی-عملگرایانه به دیگر بازیگران بویژه مخالف این امکان را می دهد که آن را دستخوش تغییر کنند. بنابراین ما شاهد تغییر سیاست در قبال اسرائیل نیستیم، بلکه شاهد تحول، اقتباس و توالی گرایش‌های ارتباطی در مورد اسرائیل هستیم. از «بله به عادی سازی» به «نه-تا»...

آنگونه که فیصل بن فرحان وزیر خارجه عربستان در جریان این نشست تاکید کرد: سعودی بر موضوع راه حل دو کشوری تمرکز دارد و شرط اول ریاض برای برقراری رابطه دیپلماتیک با اسرائیل، تشکیل کشور مستقل فلسطین است. بنابراین این بازتاب جایگاه‌یابی عادی‌سازی در چشم‌انداز منطقه‌ای عربستان است و هفت اکتبر نه تنها آن را از دستور کار خارج نکرده، بلکه با تضعیف حماس و حزب الله در کوتاه‌مدت، پویایی‌های جدیدی را به میان آورده که می‌تواند اجماع بین‌المللی را حول آن رهبری کرد.

نتیجه گیری

بنابراین با چنین زمینه در حال پدیداری و با مفروض قرار دادن پیروزی ترامپ در ۵ نوامبر، توافقات آبراهام مجددا به دستور کار سیاست‌خارجی جمهوری‌خواهان تبدیل خواهد شد و این مسئله ضمن تقویت رویکرد نظامی نتانیاهو در غزه، می‌تواند رویکرد سیاسی-دیپلماتیک عربستان را برای شکل دهی به توافق سه جانبه ریاض، واشنگتن و تل‌آویو محور قرار داده و آن را تقویت کند. طبیعتا در چنین فضایی نتایج و آثار این وضعیت بر محور مقاومت بار خواهد شد و در کوتاه مدت، تحرک آن را محدود خواهد کرد.