برزیل بزرگترین اقتصاد آمریکای لاتین و دهمین اقتصاد بزرگ جهان با تولید ناخالص داخلی اسمی 2.17 تریلیون دلاری است. این کشور بزرگترین تولید کننده نفت در آمریکای لاتین و حوزه کارائیب بوده و در مجموع یکی از ده تولیدکننده برتر نفت در جهان به شمار می‌رود. در حال حاضر روزانه قریب به 3.5 میلیون بشکه نفت در برزیل تولید می‌شود که از این مقدار بیش از 2.9 میلیون بشکه در داخل برزیل مصرف شده و قریب به ششصد هزار بشکه نفت در روز صادر می‌شود.

تولید نفت خام برزیل در سال 1953 تنها دو هزار و هفتصد بشکه در روز بود و دولت وقت این کشور با توجه به اتخاذ رویکرد جایگزینی واردات به دنبال کاهش وابستگی نفتی خود به خارج از کشور بود. با هدف اقدام متمرکز در این حوزه شرکت ملی نفت برزیل، پتروبراس، در سال 1953 تاسیس گردید. پتروبراس از میانه دهه 60 میلادی انحصار قانونی فعالیت نفتی در برزیل را به دست آورد و پالایشگاه‌های خصوصی نیز در همین برهه ملی اعلام شده و تحت کنترل پتروبراس درآمدند.

پتروبراس ضمن ایجاد واحدهای فنی و عملیاتی صنعت نفت برزیل در دهه‌ 70 میلادی تمرکز ویژه‌ای بر فعالیت اکتشافی داشت و سپس در دهه 80 میلادی به افزایش ظرفیت پالایشی داخلی به شکل چشمگیری مبادرت نمود. این دو اقدام، در کنار ابتکارات فناورانه «سِنپِس» (مرکز تحقیقات پتروبراس) در استخراج میادین نفتی فراساحلی منجر به کاهش وابستگی نفتی برزیل در دهه 80 میلادی شد.

انحصار پتروبراس در صنایع نفتی از میانه دهه 90 میلادی توسط دولت برزیل پایان یافت و شرکت‌های خصوصی و چندملیتی اجازه حضور در صنایع نفتی برزیل را پیدا کردند. با اینهمه، ساختار قانونی و قراردادی تولید در صنعت نفت برزیل پس از رفت و آمد دولت‌های مختلف دوباره به سمت تمرکز فعالیت‌ها در دست پتروبراس حرکت نمود و به موجب قانون سهمی حداقل 30 درصدی برای پتروبراس در قراردادهای مشارکت در تولید (Production-Sharing) منعقده تضمین شد.

پتروبراس در سال‌های 2007 و 2008 و با مشارکت رویال داچ شل و گالپ انرژی موفق به کشف میدان نفتی «توپی» در 300 کیلومتری ساحل ریو د ژانیرو شد. اکتشاف و استخراج این میدان با توجه به عمق زیاد و واقع شدن در لایه پیش‌نمکی سواحل برزیل یکی از نقاط عطف فنی و اقتصادی در صنعت نفت برزیل به شمار می‌رود و با ورود این میدان به مدار، برزیل برای اولین بار مبدل به صادرکننده نفت گردید.

در حال حاضر پتروبراس نزدیک به 98 درصد از کل فعالیت‌های پالایشی برزیل را در اختیار دارد و بازیگر اصلی در صنایع پتروشیمی برزیل نیز محسوب می‌شود. براساس ارقام اعلامی اخیر این شرکت 102 میلیارد دلار در سال گذشته درآمد داشته که سود خالص آن 25 میلیارد دلار است. برآوردها حاکی از آن است که اشتغال قریب به هفتصد هزار نفر و رقمی نزدیک به ده درصد از تولید ناخالص داخلی برزیل به صورت مستقیم یا غیرمستقیم با فعالیت‌های پتروبراس مرتبط است. پیشرفت‌های فناورانه پتروبراس منجر به تثبیت این شرکت به عنوان یکی از پیشتازان اکتشاف نفتی زیرآب شده است. دولت برزیل همواره از منابع این شرکت به عنوان عاملی موثر در کنترل تورم و عدم انتقال نوسانات خارجی به اقتصاد داخلی استفاده نموده است.

با این حال، پتروبراس با چالش‌ها و ضعف‌های مختلفی نیز دست به گریبان است که از مهم‌ترین موارد آن می‌توان به بدهی انباشته، پرونده‌های فساد و اُفت سرمایه‌ اجتماعی و آسیب‌های زیست محیطی ناشی از عملیات اکتشاف یا استخراج یاد کرد. منتقدان نحوه اداره پتروبراس را با توجه به مدیریت دولتی بر آن مورد انتقاد قرار داده و معتقدند بدهی انباشته پتروبراس ناشی از سخاوت بی حد و حصر دولت در توزیع منابع این شرکت است؛ این در حالی است که اکتشاف و حفاری پیچیده فراساحلی در پتروبراس بسیار پرهزینه و سرمایه‌بر است.