در شرایطی که نفوذ روسیه در مناطق شرقی اوکراین همچنان ادامه دارد و سربازان کره‌ای در جنگ به کار گرفته می‌شوند، دولت آلمان با بحران جدی روبه‌رو شده است. اگر ترامپ حمایت مالی از اوکراین را قطع کند، آلمان که بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا را در اختیار دارد، قادر نخواهد بود حمایت مالی و تسلیحاتی مؤثری از اوکراین کند.

طبق نظرسنجی اخیر بنیاد کوربر، ۴۹ درصد از آلمانی‌های ساکن در غرب کشور معتقدند که اوکراین باید به مبارزه برای بازپس‌گیری قلمروهای خود ادامه دهد، در حالی که ۴۰ درصد بر این باورند اوکراین باید «سرزمین خود را برای دستیابی به صلح» مبادله کند. در شرق آلمان نیز ۵۲ درصد از مردم موافق‌اند که اوکراین به عنوان بخشی از «توافق صلح»، قلمرو خود را واگذار کند، در حالی که تنها ۳۸ درصد از ادامه جنگ حمایت می‌کنند. با توجه به افزایش قطبی‌شدگی در جامعه آلمان و رشد احزاب پوپولیستی و افراطی مخالف حمایت از اوکراین، ممکن است آلمان حتی بیشتر از گذشته درون‌نگر شود.

از سوی دیگر، تلاش‌های ناکافی شولتس و حزب سوسیال دموکرات برای مذاکره با روسیه موجب شده است تا پیشرفت قابل توجهی در این زمینه حاصل نشود و روسیه، ایالات‌متحده را به عنوان مذاکره‌کننده اصلی برای پایان جنگ ببیند و نه آلمان. اگر آلمان حمایت‌های نظامی خود را افزایش ندهد و اراده‌ای نیز برای رهبری ناتو و اتحادیه اروپا نداشته باشد، نقش آن در پایان‌دهی به جنگ اوکراین به شدت کاهش خواهد یافت. همچنین، نشست اخیر نخست‌وزیر لهستان با فرانسه و انگلستان در زمینه سازمان‌دهی دفاع اروپایی بدون دعوت از آلمان، تاییدی بر ادراک این بی‌ارادگی آلمان در اروپا است.

از دیدگاه کرملین، وضعیت در آلمان به خوبی پیش می‌رود زیرا نشانه‌هایی از تعامل مجدد برلین مشاهده می‌شود. احتمالاً وزیر خارجه دولت آینده آلمان از سوسیال دموکرات‌ها خواهد بود که می‌تواند منجر به بازگشت خزنده «سیاست نگاه به شرق» (Ostpolitik) شود. این سیاست بر این باور است که با تعاملات اقتصادی می‌توان شرق را دموکراتیزه کرد و به همین دلیل به دنبال افزایش هرچه بیشتر تعاملات اقتصادی به امید گذار دموکراتیک از درون است.

صدراعظم آینده آلمان نیز مانند صدراعظم کنونی با بحران بودجه مواجه خواهد شد؛ دوراهی‌ای که میان افزایش بودجه دفاعی و بدهی‌های بیشتر یا کاهش هزینه‌ها قرار دارد. تصمیم‌گیری درباره سیاست‌های هزینه‌ای آلمان، تأثیر زیادی بر توانایی آن در زمینه سیاست‌های اروپایی و مسائل مربوط به اوکراین خواهد داشت.

اگر آلمان بخواهد به پایان جنگ در اوکراین کمک نموده و خطوط نبرد را همانطور که برخی مشاوران ترامپ پیشنهاد می‌دهند در مرحله کنونی متوقف کند، باید نیروهایی را برای تضمین آتش‌بس ارسال کند. در عین حال، هزینه تسلیحات ایالات‌متحده باید توسط کشورهای اروپایی تأمین شود که هم‌اکنون با چالش‌های مالی برای تقویت دفاع خود مواجه‌اند. آیا آلمان و سایر کشورهای اروپایی آماده‌اند هزینه تسلیح اوکراین و ارسال نیرو برای نظارت بر خطوط نبرد را بپردازند؟ این موضوع آزمونی برای اراده آلمان در حمایت از پایان جنگ و بازتعریف نقش آن در امنیت اروپا خواهد بود و تصمیم‌گیری در این خصوص به دولت آینده آلمان بستگی دارد.

مرکز: فصل‌نامه سیاست بین‌الملل
نویسنده: استفان مایستر

منبع