دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا وعده داده است جنگ در غزه را متوقف کند و به یکسال نبردی که بیش از ۴۰ هزار فلسطینی را کشته، منطقه را ویران و به لبنان، یمن و دیگر کشورها سرایت کرده است، پایان بخشد. حتی اگر ترامپ در عمل به وعده‌اش جدی باشد، شانس پایان‌دادن به جنگ اسرائیل با حماس پایین است و احتمالاً نبرد ادامه یابد.

اسرائیل باور دارد که در حال پیروزی است و حتی اگر حماس پیشنهاد توافق مطلوب اسرائیل مبنی بر تحویل گروگان‌ها در ازای خروج [از غزه] –که خطوط مذاکرات آتش‌بس در یک سال اخیر بوده است- را بدهد، بعید است توسط نتانیاهو پذیرفته شود. اسرائیل رهبران حماس را ترور و بسیاری از ظرفیت‌های نظامی آن را از بین برده است. با وجود اینکه اسرائیل حماس را همانطور که نتانیاهو وعده داده بود نابود نکرده است، این گروه در وضعیت آسیب‌پذیری قرار دارد و نتانیاهو مخالف آتش‌بسی است که به حماس اجازه بازیابی بدهد.

در سمت فلسطین، برقراری صلح و اجرای آن دشوار است. اسرائیل اسماعیل هنیه، یحیی سنوار و محمد ضیف و دیگر رهبران حماس را به اضافه تعداد زیادی از فرماندهان رده‌پایین‌تر را کشته است. نتیجه‌اش، خلأ در رهبری است. این نتیجه در مورد داخل غزه نیز صادق است و مشخص نیست رهبری بیرونی، چقدر بر مبارزین باقی‌مانده در غزه کنترل دارد. هر رهبری در غزه که بخواهد کنترل خود را تحکیم کند، احتمالاً در نهایت با حملات موشکی اسرائیل مواجه خواهد شد.

بایدن قادر نبود برای آتش‌بس مذاکره کند اما به‌نظر می‌رسد که بیش از ترامپ مایل به فشار بر اسرائیل باشد. منصوبین ترامپ، همچون مارکو روبیو به عنوان گزینه وزیر امور خارجه، حامیان سرسخت مواضع تند اسرائیل هستند. مایک هاکبی که به عنوان سفیر آمریکا در اسرائیل توسط ترامپ انتخاب شده، مخالف هرگونه آتش‌بس با حماس است و از الحاق شهرک‌های کرانه باختری به اسرائیل حمایت می‌کند.

درون اسرائیل، دولت راست افراطی نتانیاهو حتی بیشتر به سمت راست حرکت کرده است. هفته گذشته، نتانیاهو یوآو گالانت، وزیر دفاع را که خواهان توافق آتش‌بس با حماس بود عزل کرد. با توجه به باور نتانیاهو که آتش‎‌بس به بازیابی حماس منجر می‌شود؛ پایان درگیری به روز حسابرسی سیاسی او توسط منتقدانی که او را مسئول حمله ۷اکتبر ۲۰۲۳می‌دانند منتهی خواهد شد. در واقع، سیاست نتانیاهو برای تداوم جنگ در غزه و گسترش منازعه در لبنان که منجر به از هم پاشیدن حزب‌الله در ماه‌های اخیر شده است، برای جامعه قابل قبول به نظر می‌رسد. نتانیاهو امروز در وضعیت سیاسی خوبی نیست؛ اما به نسبت رقبای سیاسی‌اش در مقایسه با سال گذشته وضعیت بهتری دارد.

هرچند وضعیت موجود وحشتناک است، اما به‌نظر می‌رسد محتمل‌ترین آینده برای غزه باشد. اگرچه ارتش و جامعه اسرائیل با گذشت بیش از یک سال از جنگ خسته شده‌اند و فلسطینیان در نوار غزه در بحران انسانی عظیمی قرار دارند، اما تداوم جنگ در غزه به تلاش زیادی نیاز ندارد. در مقابل، برقراری صلح نیازمند پذیرش آن توسط حماس، واسطه‌های مؤثر و یک اسرائیل مشتاق به پایان جنگ است، که هیچ‌یک از این شرایط در حال حاضر وجود ندارد. در چنین شرایطی، برقراری صلح برای دولت جدید، هر چقدر هم جاه‌طلب باشد دشوار خواهد بود.

نویسنده: دنیل بایمن
مرکز: فارن پالیسی

منبع