در حالی که آمریکا اوکراین را رها کرده و به متحدان اروپایی بی‌توجه می‌کند، متحدان آسیایی آمریکا از خود می‌پرسند که آیا روابط آن‌ها با این کشور دگرگون یا به حاشیه رانده می‌شود یا خیر. چین با افزودن بر قدرت خود این نگرانی را تشدید و در هفته‌های اخیر مانورهای نظامی واقعی را در اطراف تایوان در خلیج تونکین و دریای تاسمان (میان استرالیا و نیوزلند) برگزار کرده است. تایوان در ۲۵ فوریه یک کشتی چینی را شناسایی کرد که در حال قطع کردن کابل‌های اعماق دریا بود.

متحدان آسیایی آمریکا بر سر دو نظریه رقیب با یکدیگر اختلاف‌نظر دارند. طبق یکی از نظریه‌ها، آسیا با اروپا تفاوت دارد؛ زیرا چین تهدید بزرگ‌تری از روسیه است. بنابراین آمریکا به متحدان آسیایی خود بیش از متحدان اروپایی نیاز دارد. این متحدان از زنجیره نخست جزایر یعنی ژاپن، تایوان و فیلیپین دفاع خواهند کرد تا به بهترین نحو چین را مهار کنند. درون دولت ترامپ، شخصیت‌های ضدچینی همچون مارکو روبیو و مایک والتز به عنوان وزیر امور خارجه و مشاور امنیت ملی حضور دارند. آن‌ها به دوستان آسیایی خود درباره تعهد آمریکا به منطقه آسیا-اقیانوسیه اطمینان داده‌اند.

در نگاهی متضاد با نظریه اول، ترامپ هنوز به چین اهمیت کافی نمی‌دهد. او فکر می‌کند که تمامی متحدان باری بر دوش آمریکا هستند و بنابراین به تهدید، تحریم و تقاضای پرداخت حق دفاع از آن‌ها روی آورده است. در دوره نخست، او تهدید کرد که نیروهای آمریکایی را از کره جنوبی خارج می‌کند. ترامپ طرح تعرفه بر ریز تراشه‌ها را پیشنهاد داد و ادعا کرد که تایوان از صنعت نیمه‌هادی آمریکا سرقت می‌کند. ترامپ برخلاف جو بایدن، از بیان اینکه از تایوان دفاع می‌کند امتناع کرد. البته او ممکن است در حال ایجاد ابهام راهبردی باشد، مگر اینکه واقعاً گمان کند که این جزیره ارزش دفاع کردن ندارد.

ترامپ حتی زمانی که جنگ تجاری با چین را تشدید کرده است صحبت از رسیدن به توافق با شی جین پینگ و حل‌کردن مشکلات جهانی به کمک یکدیگر می‌کند. او در فکر برگزاری یک اجلاس سه‌جانبه با شی و ولادیمیر پوتین است تا ذخایر هسته‌ای و هزینه‌های دفاعی به صورت متقابل کاهش یابند. اکنون پرسش این است که آیا ترامپ قلمرو تحت سلطه آمریکا را در زنجیره نخست جزایر می‌بیند یا در عمق آسیا-اقیانوسیه؟ به عقیدۀ دنی روی، پژوهشگر اندیشکده غرب-شرق، واقع در هونولولو (پایتخت هاوایی) ترامپ بیشتر به دنبال اجتناب از جنگ است تا حفظ تفوق آمریکا در همسایگی چین. او علاقه دارد که سه قدرت بزرگ، محیط خارجی نزدیک به خود را تصاحب کنند و به یکدیگر آسیب نرسانند.

نگاه متحدان آسیایی از نگرانی تا هشیار بودن متغیر است. یک مقام تایوانی اعتراف کرد که شب‌ها نمی‌تواند بخوابد. ریچارد هیداریان از دانشگاه فیلیپین بیان می‌کند که آمریکا قابل اتکا نیست. سنگاپور که در مسیر تجاری دریایی قرار دارد وحشت کرده است. ویلیام چونگ، پژوهشگر مؤسسۀ ISEAS-Yusof Ishak در سنگاپور می‌گوید که تضمین دولت ترامپ بیشتر شبیه یک یادداشت اداری است و هیچ کس نمی‌داند هنگامی که ترامپ توجه خود را به این منطقه معطوف کند چه اتفاقی خواهد افتاد؟

یک راه‌حل برای این نااطمینانی این است که کشورها دور از چشم ترامپ باشند. ایشیبا شیگرو، نخست وزیر ژاپن در سوم مارس گفت که قصد ندارد در تنش میان اوکراین و آمریکا سمت یک طرف را بگیرد. راه‌حل دیگر این است که رئیس‌جمهور آمریکا را آرام نگه داشته شود. آقای ایشیبا وعده داده است که میزان سرمایه‌گذاری مستقیم ژاپن در آمریکا را از حدوداً ۸۰۰ میلیارد دلار در ۲۰۲۳ به یک تریلیون دلار برساند. تایوان به عنوان برزگ‌ترین تولیدکننده تراشه اعلام کرد که ۱۰۰ میلیارد دلار در آمریکا برای ساخت تأسیسات جدید سرمایه‌گذاری خواهد کرد. اقدامات دیگر تایوان حاکی از افزایش هزینه‌های دفاعی و خرید تسلیحات آمریکایی و گاز طبیعی مایع است.

برخی کشورهای آسیایی از این وضعیت ناراحت و گلایه‌مند هستند؛ چراکه معتقدند اینگونه سرمایه‌گذاری‌ها در آمریکا تفاوتی با تعظیم‌کردن جلوی چین ندارد؛ حداقل شی جین پینگ معاهده‌های تجاری مطلوب‌تری را به همسا‌یگانش پیشنهاد می‌دهد.

منبع: اکونومیست